Không phải hồ ly tinh nào cũng xấu xa, độc ác. Tiêu biểu như vị Hộ quốc phu nhân, được nhắc tới trong một thần tích về vua Lê Thái Tổ, được Phạm Đình Hổ chép lại trong tập “Vũ trung tùy bút”, kể rằng:
Ảnh minh hoạ (Alexandra Gaudi Buendia Khitrova)
“Khi xưa, vua Lê Thái Tổ đánh nhau với quân Minh, bị thua, quân Minh đuổi theo gấp lắm. Đang lúc chạy giữa đường, vua trông thấy một người con gái chết, vua bèn dừng lại, rút gươm ra đào lỗ để chôn cất và khấn rằng: "Nàng mà phù hộ cho ta chạy thoát, thì ngày sau tất sẽ báo đền".
Khi quân Minh đuổi theo gần đến nơi, vua bèn nhảy vọt vào bụi rậm. Quân Minh xuýt chó săn để tìm, chó cứ sủa vào bụi rậm. Quân giặc đang hồ nghi không biết ra sao, thì chợt thấy trong bụi rậm có một vật đầu người, thân hồ ly, chạy vụt ra ngoài vòng vây.
Chó bèn đuổi theo. Quân giặc nổi giận, chém chết ngay con chó mà nói: "Ta nuôi mày có phải chỉ dùng đi săn cáo đâu". Nói rồi, kéo đi. Vua thoát nạn. Về sau, vua Lê lấy được thiên hạ, mới lập một ngôi đền ở chỗ ấy, sắc phong cho người con gái ấy là Hộ quốc phu nhân”.
Cũng theo lời Phạm Đình Hổ, về sau tại kinh thành, trong sân rồng ở nội điện, bên võ ban cũng đặt bức tượng của Hộ quốc phu nhân, đầu người thân hồ ly, hình dáng một thiếu nữ búi tóc cài trâm vô cùng xinh đẹp.
Baldur
Tamlinh.org
