Trong đời làm báo đi nhiều rừng rú của mình, tôi được tận mắt khối chuyện kỳ dị nhưng chuyện dùng muôi múc mỡ trong chảo đang sôi ùng ục, đang chín già đổ vào mồm nuốt chửng, thì đúng là, chỉ nghe thôi, đã thấy dờn dợn ở cuống họng, cảm giác nóng bỏng trong dạ dày.
Mùa A Tà dùng chiếc muôi nhôm múc canh, múc đầy muôi mỡ nóng, đưa lên miệng bình thản uống hết nhẵn. Mùa A Tà biểu diễn đi, biểu diễn lại, để tôi chụp được những tấm hình ưng ý nhất trong cảnh tranh tối tranh sáng. Chụp hình xong, tôi lại dùng máy quay phim, và Mùa A Tà lại biểu diễn từ đầu. Khi đã có đủ hình ảnh, video, thì chảo mỡ cũng đã cạn tận đáy!
"Con ma" uống mỡ sôi giữa chợ
Trong đời làm báo đi nhiều rừng rú của mình, tôi được tận mắt khối chuyện kỳ dị, chẳng hạn như: Hà hơi mà loại bỏ được chất kịch độc của nọc rắn trong người; dùng ống tre mà hút được đạn chì ẩn trong da thịt; rồi liếm, ngậm, cắn lưỡi dao, lưỡi cày nung đỏ; hay người Dao đỏ, Pà Thẻn ở Hà Giang nhảy tưng tưng trên than hồng, bốc than hồng nhai… Những chuyện ấy rồi cũng giải mã được bằng ánh sáng khoa học, rằng nó là một cơ chế, thủ thuật nào đó. Nhưng chuyện dùng muôi múc mỡ trong chảo đang sôi ùng ục, đang chín già đổ vào mồm nuốt chửng, thì đúng là, chỉ nghe thôi, đã thấy dờn dợn ở cuống họng, cảm giác nóng bỏng trong dạ dày.
Chuyện này đúng là khó tin, nhưng anh Nguyễn Trọng Dũng, Phó Phòng Văn hóa huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên cứ khẳng định như đinh đóng cột, nên không thể không tin. Không chỉ anh Dũng, mà nhiều người dân ở cái thị trấn bé tí teo của huyện Điện Biên Đông, ai cũng kể về Mùa A Tà, ở bản Chung Xua, bởi hàng trăm người đã được chứng kiến Mùa A Tà múc bát mỡ sôi giữa chợ uống nhẩn nha như uống trà.
Chuyện là thế này: Đợt ấy, cuối năm, trời Điện Biên Đông lạnh lắm. Cũng phải cỡ chục năm rồi thì phải. Chợ phiên ngày cuối tuần đông đúc hơn thường lệ. Trai gái xuống chợ phiên gặp gỡ nhau, đồng bào mang sản vật xuống chợ bán. Trong số các nam thanh nữ tú xuống chợ, có Mùa A Tà, anh chàng người Mông, ở mãi bản Chung Xua xa xôi. Mùa A Tà dẫn bạn gái đến gian hàng bán bánh rán của bà hàng ăn từ dưới xuôi lên kinh doanh. Mùa A Tà đòi mua bánh rán, bà chủ bảo chờ một tí cho bánh chín hẳn, sẽ giòn và ngon hơn.
Thế nhưng, không hiểu do thèm quá, hay muốn thể hiện, mà anh chàng Mùa A Tà dùng tay không thò luôn vào chảo mỡ rán bánh sôi xèo xèo, vớt lấy một cái bánh, cho lên miệng ăn ngon lành. Trước khi ăn miếng bánh nóng giãy, Tà còn mút lấy mút để mấy giọt mỡ nóng nhểu xuống từ cái bánh. Nhìn Tà thò tay vào chảo mỡ sôi vớt bánh, rồi ăn cái bánh nóng đó, bà chủ quán mắt tròn, mắt dẹt, rú lên kinh hãi. Bà kêu Mùa A Tà bị ma nhập, nên mới làm điều kỳ dị như vậy. Mấy người chứng kiến tưởng Tà bị ma ám, đòi đè ra gọi thầy cúng. Lại có người xách nước lạnh tính dội vào tay Tà, để hạn chế độ bỏng.
Thế nhưng, Mua A Tà cười lớn, khẳng định không bị tâm thần, cũng không bị ma nhập. Thấy Tà tỉnh táo, nói chuyện vui vẻ, nên không ai nghĩ Tà bị ma ám, hay thần kinh nữa. Kiểm tra bàn tay của Mùa A Tà, thì cũng không thấy đỏ tấy - dấu hiệu của bị bỏng. Đang lúc mọi người còn chưa hết kinh ngạc, thì Mùa A Tà tuyên bố, có thể uống được cả mỡ sôi. Nghe Mùa A Tà tuyên bố như thế, mọi người lại thêm lần nữa mắt tròn, mắt dẹt.
Chưa để mọi người thách đố, Mùa A Tà với chiếc muôi to tướng của bà chủ quán, múc đầy muôi mỡ trong chảo sôi, đưa ngay lên miệng, mút chùn chụt mấy hơn hết nhẵn. Mùa A Tà định vớt thêm muôi nữa, uống cho đã miệng, thì bà chủ hàng bánh rán ngăn lại, vì sợ anh chàng kinh dị này uống hết mỡ của bà. Một số người còn đòi Tà há miệng, lè lưỡi để kiểm tra, xem có bị sức nóng hàng trăm độ của mỡ sôi làm cho bợt đi không. Tuy nhiên, lưỡi, miệng, vòm họng của Mùa A Tà chẳng có gì thay đổi. Tà vẫn cười nói toe toét, vui vẻ, vì vừa được xơi muôi mỡ ngon lành. Tà được bà chủ quán bánh rán tặng thêm cho vài chiếc vì màn biểu diễn hay ho.
Sau buổi biểu diễn kinh dị ấy, thì lời đồn anh chàng người Mông tên Mùa A Tà ở bản Chung Xua, uống được mỡ sôi ầm ĩ cả thị trấn nhỏ. Quá nhiều người chứng kiến, nên không ai đặt nghi vấn gì nữa. Sau vụ đó, cũng có vài lần, Mùa A Tà được chính quyền mời xuống thị trấn biểu diễn cho đồng bào xem trong các lễ hội văn hóa truyền thống. Không chỉ Mùa A Tà, mà còn có cả người cháu của anh, là Mùa A Só, cũng thi thoảng xuống trung tâm huyện và biểu diễn tiết mục uống mỡ sôi, khiến nhiều người dựng tóc gáy.
Nhưng rồi, đột nhiên, không ai thấy Mùa A Tà và Mùa A Só đâu cả. Nhiều người đồn rằng, cả hai chú cháu đều đã chết bất đắc kỳ tử trong một lần uống mỡ sôi. Có người thì bảo cả hai đã bị mỡ nóng làm thủng ruột. Người thì bảo bị phỏng ruột, dẫn đến thối ruột mà chết. Có người lại tin rằng hai chú cháu Tà và Só bị con ma nhập vào người mới uống được mỡ sôi và chính con ma đã vật chết cả hai người… Người ta cứ đồn vậy, còn thực hư chết thế nào, thì không ai rõ, vì bản Chung Xua xa quá, tít tận núi cao, chẳng ai rỗi rãi mò lên đó mà tìm hiểu hư thực. Thế nhưng, để làm rõ câu chuyện đồn đoán về khả năng đặc dị này, tôi đã tìm đường lên bản Chung Xua.
"Dị nhân" uống mỡ sôi
Trung tâm xã Keo Lôm của huyện Điện Biên Đông nằm ngay bên huyện lộ, nhưng đường vào bản Chung Xua thì đúng là đường lên giời. Đồng chí cán bộ tư pháp xã Keo Lôm bảo rằng, ngay bản thân đồng chí cũng ít khi vào bản, vì đường sá kinh khủng quá, cứ dốc ngược như đường lên giời. Trời nắng thì đi được, chứ trời mưa chỉ có nước cuốc bộ cả chục cây số. Điện lưới cũng chỉ mới được mắc vào bản. Chung Xua toàn người Mông, ít chịu học hành. Trai gái 12, 13 tuổi đã yêu đương, qua tuổi trăng rằm là thành vợ, thành chồng, con cái nheo nhóc.
Loanh quanh mãi ở xã, tôi mới thuê được Mùa A Tinh làm xe ôm chở vào bản Chung Xua. Mùa A Tinh bảo, chẳng mấy ai dám vào Chung Xua, vì nhỡ gặp mưa, thì không tha nổi xe ra, chỉ có nước để xe trong đó mà cuốc bộ về. Nhưng người ngoài còn sợ Chung Xua hơn cả mưa, là vì bản ấy có nhiều người nghiện, có không ít kẻ buôn ma túy. Riêng Mùa A Tinh thì không sợ, vì quê vợ Tinh ở Chung Xua. Hỏi chuyện trai gái Chung Xua yêu đương sớm, Tinh xác nhận là thật. Mùa A Tinh kể rằng, 15 tuổi, cậu đã yêu cô bé 12 tuổi ở Chung Xua. Yêu nhau 2 năm thì cưới. 15 tuổi, vợ đã sinh con đầu lòng, 16 tuổi thì sinh đứa thứ 2. Bây giờ, vợ chồng vẫn chưa đăng ký kết hôn được, bởi vợ Tinh chưa đủ tuổi.
Hỏi chuyện về Mùa A Tà và Mùa A Só uống mỡ sôi, Tinh xác nhận có thật. Theo Tinh, dù chưa được xem tận mắt, nhưng nghe cả xã kể. Bản thân Tinh chưa gặp hai nhân vật nổi tiếng lẫy lừng này, nhưng nghe đồn cả hai cùng chết từ mấy năm trước rồi (?!). Anh chủ cửa hàng tạp hóa ở trung tâm xã cũng nhất mực khẳng định hai cậu cháu đã thối ruột chết vì uống mỡ sôi, nhưng tôi và A Tinh cứ thử đi vào Chung Xua tìm hiểu thực hư cho ra nhẽ. Ngoài hành trang, tôi mang theo 1kg thịt cả nạc lẫn mỡ, rồi mới lên đường. Đường sá quả thực kinh khủng, nhưng Mùa A Tinh cũng đưa được tôi vào đến trung tâm bản. Gặp người dân ở đầu bản, thì họ khẳng định Mùa A Tà còn sống, vẫn ở bản. Mùa A Só còn sống hay đã chết thì không ai biết, vì mấy năm rồi không thấy Só đâu. Bỗng nhiên Só mất tăm mất tích khỏi địa bàn.
Lần mò vào ngôi nhà lúp xúp, tối om ở cuối bản, thì thấy một cụ bà ló đầu ra. Cụ không biết nói tiếng phổ thông. Mùa A Tinh phiên dịch mới biết rằng con trai cụ cùng vợ lên nương, chỉ lát nữa là về. Tôi ngồi đợi, mà thấy cụ cứ thấp tha thấp thỏm, nhìn tôi với ánh mắt len lén. Lát sau thì vợ Mùa A Tinh vác cuốc về. Nhìn mặt chị, thấy tái nhợt, tay chân run lẩy bẩy. Mùa A Tinh giao tiếp một tràng tiếng Mông, rồi giải thích với tôi rằng, mẹ và vợ Mùa A Tinh tưởng là công an đến bắt vì tội buôn bán ma túy! A Tinh phải giải thích mãi, hai người phụ nữ mới giãn cơ mặt, thoải mái tiếp chuyện. Hóa ra, ở bản Chung Xua, vô số thanh niên, đàn ông dính vào nghiện ngập, buôn bán ma túy, thậm chí sang cả Lào xách ma túy thuê, vào tù rất nhiều, nên vợ và mẹ Mùa A Tà cũng nghĩ Tà dính vào con đường đó, nên mới có "công an" đến tìm.
Nhập nhoạng tối, thì Mùa A Tà về. Mùa A Tà to cao, khuôn mặt sáng láng, hay chuyện, hoạt ngôn. Biết tôi là nhà báo, A Tà vui vẻ, thoải mái. Hỏi chuyện, vì sao người dân đồn đại Tà và Só đã chết, thì Tà rất bức xúc. Theo lời Tà, anh cũng không rõ lời lời đồn ấy xuất phát từ đâu, nhưng đúng là có thật. Mỗi lần rời bản, xuống trung tâm xã, hoặc ra huyện, ai nhìn thấy cũng kéo lại hỏi: "Tao tưởng mày đã chết rồi cơ mà? Sao người ta bảo mày uống mỡ sôi nên thối ruột mà chết?". Ai gặp Tà rồi, thì tin Tà còn sống, còn chưa gặp thì vẫn nghĩ anh đã chết. Riêng Mùa A Só, cháu của anh, thì mất tăm mất tích mấy năm nay, nên mọi người đều tin Só đã chết. Theo lời Tà, thì Só đã bỏ vợ và hai đứa con nhỏ, phiêu bạt sang Lào mấy năm nay không về. Bản thân anh cũng không biết Só còn sống hay đã chết.
Hỏi chuyện uống mỡ sôi, Mùa A Tà xác nhận là có khả năng đó thật và anh vẫn uống hàng ngày. Mùa A Tà sinh năm 1978, năm nay đã 37 tuổi, và có kinh nghiệm uống mỡ sôi đã 20 năm. "Đến giờ, mình cũng không giải thích được vì sao mình uống được mỡ sôi. Mình cũng đã hỏi một số người hiểu biết, và họ khẳng định khi mỡ sôi, thì nhiệt độ rất nóng, lên đến 200 độ C. Thế nhưng, mình uống mỡ sôi chỉ thấy hơi nóng, như uống nước chè vậy thôi. Do cơ thể mình đặc biệt, cũng có khi là do mình tập luyện nữa đấy" - Mùa A Tà bắt đầu câu chuyện.
Theo Mùa A Tà, hồi thanh niên, khoảng 17, 18 tuổi, Tà đi chơi với một người bạn ở xã Mường Luân, cách nhà đến 30 cây số. Hôm đó, Tà theo bạn vào một gia đình đang cúng ma. Đứa bé bị ốm, người ta tin rằng bị ma nhập, thầy bói cũng phán thế, nên phải mời thầy cúng đến bắt ma. Ông thầy cúng đó là người ở xã Mường Luân, là dân tộc Lào. Sau khi cúng bái rất lâu, thì ông chợt rút kiếm múa may, chém loạn xạ vào không trung trước mặt cháu bé nằm ốm thở thoi thóp. Múa kiếm một hồi, ông ta xông vào bếp lấy lưỡi dao nung đỏ giương lên trước mặt, rồi thè lưỡi liếm, phát ra tiếng cháy xèo xèo. Liếm dao nung đỏ một hồi, đến khi lưỡi dao hết màu đỏ rực, ông lại dúi vào bếp, rồi cầm chiếc chảo mỡ đã đun từ lâu, nóng khủng khiếp, rót ra bát sứ. Bê chiếc bát sứ đến gần cháu bé, ông đưa bát lên miệng, mút mỡ chùn chụt vào trong miệng. Chỉ uống hai hơi, hết sạch bát mỡ nóng. Nhìn cảnh ấy, Mùa A Tà và tất cả mọi người chứng kiến đều hãi hùng, dựng hết tóc gáy, nổi hết da gà. Người dân ở đây tin rằng, đó là lúc con ma xó, loại ma mà thầy cúng nuôi trong nhà, đã nhập vào ông thầy cúng và ông thầy cúng có khả năng đặc dị, có thể liếm, cắn lưỡi dao nung đỏ, uống mỡ sôi như uống nước chè. Hành động liễm lưỡi dao nung đỏ, uống mỡ sôi là để dọa con ma trong người đứa bé, để nó sợ mà bỏ đi. Cách chữa bệnh ấy thật quái dị, kỳ quặc, nhưng hiện vẫn phổ biến ở vùng Điện Biên Đông. Có bệnh, người ta không đi bệnh xá, mà nhờ thầy cúng đến… đuổi ma.
Sau buổi xem ông thầy cúng uống mỡ sôi, Mùa A Tà cứ bị ám ảnh. Nhiều đêm, nằm ngủ, A Tà vắt tay lên trái suy nghĩ về hiện tượng lạ lùng, quái dị đó. Nước sôi có 100 độ C, mà khi rót ra bát, còn phải thổi lấy thổi để mới uống nhâm nhấp được, mà ông thầy cúng gầy gò kia uống cả mỡ sôi, thì đúng là quái dị, miệng và họng chắc phải bằng thép! Mùa A Tà rán mỡ nhiều lần, thấy mỡ nóng bắn tí ti vào người, đã thấy bỏng rát, thì uống mỡ sôi đúng là chuyện khó tin. Nhưng, cái tính tò mò, hay khám phá, bản chất liều mạng, đã khiến Mùa A Tà thử nghiệm xem mỡ nóng thế nào.
Hôm đó, sắp Tết, nhà mổ con lợn béo nặng hơn tạ. Con nhiều mỡ, nên mẹ sai Mùa A Tà rán mỡ để dành. A Tà thái lưng rổ mỡ, rán một lúc thì mỡ sôi ngập nồi gang to. Những miếng thịt to bằng cổ tay, thả vào nồi, giờ tóp teo lại bằng ngón tay út. Nhìn nồi mỡ, Tà lại nghĩ đến cảnh ông thầy cúng người Lào uống cả bát mỡ sôi không hề hấn gì. Mùa A Tà lấy thìa nhôm, múc ít nước, té vào nồi mỡ. Lập tức, nước và mỡ bắn tứ tung ra ngoài. Điều đó có nghĩa, nước mỡ đã nóng già. Thế nhưng, như có ma quỷ xui khiến, Mùa A Tà liền lấy thìa múc mỡ, rồi đưa lên miệng uống. Uống một chút, mà môi miệng bỏng rát, nên Tà đổ chỗ thừa đi. Tà chợt nghĩ: "Sao mỡ nóng thế này mà ông thầy cúng kia lại uống được nhỉ?". Tà lấy gương soi miệng, thè lưỡi ra xem, thì không thấy phồng rộp hay dấu hiệu của bỏng. Thế là Mùa A Tà lại lấy thìa múc vài giọt uống. Cứ thế, suốt 2 ngày trời, Mùa A Tà không lên nương, không gặp bạn bè, mà cứ lúi húi ở bếp đun mỡ và tập uống. Sang ngày thứ 3, Mùa A Tà đã uống hết được một thìa mỡ sôi già, mà không thấy bỏng gì cả. "Lúc đầu mình chỉ uống bằng thìa nhỏ thôi. Sau thì mình dùng muôi để uống. Luyện khoảng 1 tháng sau, thì mình lấy bát uống y như ông thầy cúng người Lào nọ. Mặc dù mỡ sôi như vậy, nhưng mình chỉ thấy hơi nóng một chút thôi, chứ không bỏng đâu. Hồi ấy, mình tập luyện nhiều quá, mà uống hết cả nồi mỡ, hết cả con lợn, thế là bị bố mẹ mắng cho một trận. Mình uống bao nhiêu mỡ sôi cũng được, không bị bỏng, nhưng uống nhiều quá thì bị đi ngoài, bụng ậm ạch lắm. Giờ thì nghiện mỡ sôi rồi, lâu lâu không uống thì thèm lắm. Nhà mình chẳng bao giờ tích trữ được mỡ, vì có mỡ ở trong nhà, mình lên cơn nghiện, là đun sôi rồi uống hết. Nhiều khi, vợ sai đun mỡ để rán trứng, nhưng nhìn thấy mỡ sôi, thèm quá, mình múc uống sạch, lại bị vợ mắng. Mỡ càng nóng, càng bấy béo ngậy!" - Mùa A Tà kể chuyện.
Theo lời Mùa A Tà, thì ngoài việc luyện được khả năng uống mỡ sôi, thì bàn tay anh cũng đã miễn nhiễm với nhiệt từ chảo mỡ. Nhiều khi rán, xào món gì, anh không cần dùng đũa, mà dùng tay để đảo. Anh có thể thò cả mấy ngón tay, thậm chí bàn tay vào chảo ngập mỡ đang nóng già để vớt miếng đậu phụ, miếng gà rán lên và ăn ngon lành. Thậm chí, anh rang cơm, xào rau bằng các ngón tay. Anh dùng các ngón tay để đảo món ăn thay cho đũa, muôi. Luyện được hai khả năng đó, thì anh dạy cho người cháu, là Mùa A Só. Cậu cháu Mùa A Só có số phận khá buồn. Bố mất sớm, mẹ bỏ đi lấy chồng ở nơi khác, nên Só lớn lên dặt dẹo ở bản với ông bà. Đến tuổi đi học, không có ai nuôi dưỡng, nên chính quyền gửi vào Trung tâm bảo trợ xã hội của tỉnh Lai Châu cũ. Đến tuổi trưởng thành, về bản sống, lấy vợ, sinh con. Mùa A Só được cậu là Mùa A Tà dạy uống mỡ nóng, nhúng tay vào chảo mỡ sôi. Thế là, hai cậu cháu nổi tiếng rần rần cả huyện.
Khi câu chuyện đang dang dở, thì vợ Mùa A Tà bảo rằng, chảo mỡ lợn đã rán xong, tóp mỡ đã teo lại, ngả sang màu vàng óng và đã sắp cháy vì nóng già rồi. Cũng may mà hôm đó tôi mua 1 kg thịt nửa nạc, nửa mỡ đem vào, chứ không biết tìm đâu ra mỡ để Mùa A Tà biểu diễn. Để khẳng định mỡ đã sôi già, Mùa A Tà dúi thêm củi, cho lửa cháy to. Mùa A Tà thả mấy đầu ngón tay vào chảo mỡ đang nóng, khiến chảo mỡ réo lên như thể rán mấy ngón tay của Tà. Tà thản nhiên dùng ngón tay nhặt tóp mỡ trong chảo đưa vào miệng nhai ngon lành. Nhìn cảnh ấy, tôi thực sự rùng mình. Thật khó có thể tưởng tượng, ngón tay bằng da bằng thịt lại khuấy trong chảo mỡ nóng già như thế.
Nhưng, màn kinh dị trong cảnh đêm tối nhập nhoạng đã diễn ra, khiến tôi và Mùa A Tinh sởn gai ốc: Mùa A Tà dùng chiếc muôi nhôm múc canh, múc đầy muôi mỡ nóng, đưa lên miệng bình thản uống hết nhẵn. Mùa A Tà biểu diễn đi, biểu diễn lại, để tôi chụp được tấm hình ưng ý nhất trong cảnh tranh tối tranh sáng. Chụp hình xong, tôi lại dùng máy quay phim, và Mùa A Tà lại biểu diễn từ đầu. Khi đã có đủ hình ảnh, video, thì chảo mỡ cũng đã cạn tận đáy!
Nguồn: Phạm Dương Ngọc
