Là vị thánh đứng ngôi vị thứ sáu trong hàng tứ phủ Chầu Bà, Chầu Lục Cung Nương còn có rất nhiều tên gọi khác nhau. Vậy thần tích và quyền phép của bà như thế nào? Người có căn Chầu Lục sẽ ra sao? Đền chầu Lục được thờ ở đâu? Văn khấn khi đi lễ đền Chầu Lục?... Hãy cùng Tamlinh.org tìm hiểu
Chầu lục cung nương là ai?
Chầu Lục Cung Nương là một vị Thánh Chầu hết sức anh linh trong hàng Tứ Phủ Chầu Bà và Thập Nhị Chầu Bà. Chầu Lục được gọi với nhiều danh hiệu khác như: Chúa Lục Cung Nương, Lục Cung Tiên Chúa, Lục Cung Công Chúa, Đệ Lục Thánh Chầu, Chầu Lục, Chúa Bà Lục Cung, Mế Lục Cung Nương....
Thần tích chầu lục cung nương
Theo tương truyền Chầu là con gái tù trưởng người Nùng Hữu Lũng Lạng Sơn, mẹ là công chúa nhà Trần, hạ sinh vào thượng tuần tháng 9 ngày 10 năm Thân. Chầu là hiện thân của Mẫu Liễu Hạnh, con vua cha Ngọc Hoàng, làm rơi chén ngọc nên bị đầy xuống trần gian 15 năm.
Trước đây, Chầu là tiên nữ trên thiên cung, vào dịp Vua Cha Ngọc Hoàng mở tiệc quần tiên, chẳng may Chầu làm rơi chén Ngọc khi dâng rượu lên Vua Cha Ngọc Hoàng. Ngọc Hoàng nổi lôi đình nên đã trắc giáng Chầu xuống trần
"Vừa gặp buổi trang đài hội yến
Chầu Lục vào dâng tiến kim bôi
Trống rung chưa kịp dứt hồi
Bỗng đâu Chầu Lục sảy rơi chén vàng
Trên chín bệ Vua cha phật ý
Nổi lôi đình truyền chiếu chỉ ra ban
Kíp đầy Chầu xuống trần gian...."
Ngày 10 - 9 Chầu Bà giáng trần vào một gia đình lệnh tộc người Nùng trên đất Chín Tư Châu Thổ, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn (lại có tài liệu cho rằng Chầu Bà giáng sinh vào nhà họ Quách vào giờ Mão, ngày Mão, tháng Mão, năm Kỉ Mão, được đặt tên là Quách Thị Hồng Hoa)
"Đêm Đông xuống trần gian báo mộng
Trần Thị Nương tâm động bào thai
Mùa thu tháng 9 ngày 10
Sinh ra Chầu Lục đẹp khác người trần gian..."
Lớn lên Chầu là một người con gái xinh đẹp, nết na thảo hiền, tài sắc vẹn toàn. Tới năm 19 tuổi Chầu được mãn hạn về chầu Đế Đình
"Bất thường một sớm hôm mai
Chầu lên đỉnh núi hoá thân tức thì..."
Tuy về chầu Thiên Cung nhưng vì Chầu còn thương nhớ lưu luyến cha mẹ dưới trần nên Ngọc Hoàng đã cho bà hiển thánh coi giữ non ngàn sơn trang, núi rừng Chín Tư Hữu Lũng. Chầu còn linh ứng giúp dân trồng trọt chăn nuôi cấy lúa dệt vải. Cũng như Chầu Năm, Chầu Lục hiển ứng giúp dân làm trồng trọt. Tuy anh linh nhưng bà cũng rất đành hanh, còn lưu truyền rằng, chầu thường cùng các bạn tiên nàng giả làm các cô gái người Nùng, bán hàng, ung dung cợt khách qua đường.
Chầu lục cung nương về ngự đồng như thế nào?
Trong hàng Tứ Phủ Chầu Bà và Thập Nhị Chầu Bà thì Chầu Lục đứng thứ sáu sau Chầu Năm Suối Lân. Bà là vị Thánh Chầu hết sức danh tiếng trên ngàn, con nhang đệ tử của Chầu cũng rất nhiều. Chầu Lục rất hay ngự về đồng, trong đại lễ khai đàn mở phủ cho đồng tân lính mới, cùng với Chầu Đệ Nhị Thượng Ngàn thì Chầu Lục cũng là người về chứng toà sơn trang, chứng mâm trầu trình và sang khăn sẻ bóng cho tân đồng. Trong nghi lễ khai phủ đại đàn (lễ mở phủ), Chúa bà thường là vị thánh cuối cùng chứng đàn và sang khăn cho tân đồng.
Khi ngự về đồng Chầu mặc áo màu lam hoặc màu chàm xanh, Chầu khai cuông và múa mồi, chứng toà sơn trang hoặc mâm trầu cau ( nếu có), chữa bệnh, ban phát lộc trên ngàn cho con nhang đệ tử và bách gia.
Chầu Lục cung nương được thờ ở đâu?
Đền thờ chính Chúa bà hiện nay là "Lục Cung Linh Từ" thuộc thôn Chín Tư, xã Hòa Lạc, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Chúa bà được tôn xưng là "Lục Cung Tiên Chúa" với quyền hành cai quản lục cung - sáu viện (Lục cung chỉ các tiên nữ trên thượng giới. Trong triều đình phong kiến xưa, người ta gọi các phi tần là lục cung). Đây cũng là nơi chầu giáng trần và hiển thánh được gọi là Đền Lũng hay Đền Chín Tư.
Những bạn đi đền chầu Lục lần đầu chú ý: Nếu đi một mình, không đi theo đoàn thì các bạn nên bắt taxi lên Lạng Sơn sẽ có chỗ ăn nghỉ khá rẻ, hoặc từ chầu Năm, 30k xe ôm, 50k taxi về Đồng Mỏ - Nhà nghỉ, cơm nước ngon bổ rẻ như ở nhà.
Cung Nghinh Tiệc Chầu Lục Cung Nương (10/5)
Sắc phong Chầu Lục Cung Nương
Vẻ ngoài đoan chính phi phương tảo tần
Anh linh hiển hách Thánh Thần
Kiêu sa đài các, giúp dân độ đời
Chín Tư Hữu Lũng là nơi
Lục Cung linh ứng, đất trời ban khen
Tươi cười, xinh xắn như sen
Trâm cài mái tóc, đàn then tính tình
Chầu Lục trông thật là xinh
Hoa hờn, liễu tủi, tối linh một toà
Vẻ người đài các kiêu sa
Thuốc tiên chữa bệnh, trừ tà cứu dân
Ngự đồng sẻ bóng đồng tân
Khuông phù đồng tử mọi phần ấm êm
Lá trầu cánh phượng lại têm
Hương vị tươi thắm, lại thêm nồng nàn
Độ cho lính mới bình an
Yên căn yên số, muôn vàn hanh thông
Chầu về biên chép sổ hồng
Sơn trang chứng mã, thanh đồng yên căn
Tiếng đàn tiếng hát cung văn
Thỉnh Chầu loan giá sang khăn tân đồng
Từ nay đệ tử một lòng
Thiên, địa, thoải, nhạc vun trồng cho con
Đồng con kính lễ cho tròn
Tu tâm tích đức nên hòn núi cao
Tâm trong, sáng tựa vì sao
Đồng thanh bóng lịch, Chầu trao phép màu
Phép màu để giúp lẫn nhau
Người trước dẫn kẻ đi sau theo cùng
Chầu thiêng tối tú Lục Cung
Ba mươi sáu động, ngàn trùng quản cai
Tác giả : Phạm Văn Hải
Văn khấn khi đi lễ đền Chầu Lục (Mế Lục)
Con Nam Mô A Di Đà Phật...
Con Nam Mô A Di Đà Phật...
Con Nam Mô A Di Đà Phật...
Con lạy chín phương trời, con lạy mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương...
Con lạy Đức Vua Cha Ngọc Hoàng Thượng Đế...
Con lạy Tam Phủ Công Đồng, Tứ Phủ Vạn Linh...
Con lạy Tam Vị Thánh Mẫu...
Con lạy Hội đồng Trần Triều Hiển Thánh...
Con lạy Hội đồng Chúa Bói, Chúa Chữa, Chúa Mán, Chúa Mường...
Con lạy Ngũ Vị Tôn Quan...
Con lạy Tứ Phủ Chầu Bà...
Con lạy Tứ Phủ Đức Thánh Hoàng...
Con lạy Tứ Phủ Đức Thánh Cô...
A Di Đà Phật - Con lạy Cô bé bản đền Cây Thị Linh Từ...
Ngày hôm, hương tử con... ngụ tại... nhất tâm tưởng, vạn tâm thành về bản cảnh đây, tờ tiền giọt dầu nén nhang (lễ mọn lòng thành) dâng lên cửa Phật, cửa Thánh, cửa Chầu. Con xin Chầu Bà anh linh hiển hiện ngự về bản cảnh đây chấp lễ, chấp bái, chấp kêu, chấp cầu cho hương tử con nơi cõi thế được thỏa lòng ước mong...
Là để xin Thánh Chầu Bà.................................................................................................
A Di Đà Phật - Con lạy Tứ phủ Đức Thánh Cậu...
Con lạy Năm dinh quan lớn, Mười dinh các quan...
Con lạy Thanh Xà Đại Tướng - Bạch Xà Đại Quan...
Con lạy Chư vị Chúa cai bản đền, Quan cai bản điện...
Con lạy Chư vị Thành Hoàng Bản Thổ, Chư vị Thần thổ ngự tại dải đất này...
Hương tử con nhất tâm 1 lòng, tòng 1 đạo, nhất tâm trí thiết, nhất dạ chí thành, đêm tưởng ngày mong, tu thiết hương, hoa, đăng, trà, quả, thực cung thỉnh kính mời chư vị tiên thánh giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật. Đệ tử con mang miệng về tâu, mang đầu về bái, để cúi xin.....................................................................................
Tâm con các Ngài hay, lòng con các Ngài thấy... Kính xin Chư Phật, Chư Tiên, Chư Thánh anh linh chứng giám...
Dạ con Nam Mô A Di Đà Phật...
(Các bạn có thể thỉnh thêm gia tiên để các cụ kêu thay lạy đỡ cho)
Tiệc chính Chầu Lục cung nương là ngày nào?
Theo các bản văn chầu, Chúa bà giáng sinh vào cửa nhà họ Trần vào ngày mồng mười tháng năm tại huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Ngài hóa thần vào ngày hai mươi tháng chín.
Trong năm ngày tiệc Chầu Lục có hai ngày là ngày 10/5 âm lịch (có người nói đó là ngày đản sinh của Chầu nhưng điều này cũng chưa chắc chắn) và ngày 20/9 âm lịch là ngày Chầu hoá về thiên.
Người có căn Chầu Lục
Theo quan niệm dân gian, mỗi thanh đồng có một vị Thánh cai quản đầu đồng bản mệnh và số mệnh mỗi thanh đồng tương ứng với các vị thánh quản cai.
Theo quan niệm đó, người có căn mệnh "Chầu Lục" thường có khả năng làm đồng thầy, mở phủ và chữa bệnh cho người đời. Người ta tin rằng, Chúa bà thường cho lộc làm thầy, lộc buôn lộc bán lộc dọn quán bán hàng.... Cũng như các vị Thánh khác, Chúa bà được quan niệm là một vị thần có khả năng ban phúc giáng họa cho trần thế.
Bản văn Chầu Lục Cung Nương cổ
Do cung văn nghệ nhân dân gian Đức Đan trình bày / Tư liệu Diễn Đàn Hát Văn Việt Nam
Bản văn chầu Chầu Lục Cung Nương
Ai lên tới sơn lâm châu thổ
Ngắm cảnh rừng thác đổ suối reo
Giở trang tích cũ Lê triều
Lục Cung tiên chúa mỹ kiều diễm hương
Nét đoan trang thẹn hương ngọc khuyết
Đôi mày ngài nửa khuyết vầng trăng
Trâm cài soi nước long lanh
Cỏ tiên đủng đỉnh cảnh rừng thênh thang
Hoa đua nở đầy ngàn tay hái
Gùi trên vai nặng trái chín thơm
Rung rinh quẩy gánh đầu non
Lặng nghe tiếng khiếu véo von trên cành
Động lá rừng chim oanh gọi bạn
Nhác trông lên cánh nhạn chập chờn
Quốc kêu gợi cảnh chiều hôm
Tiếng chim gõ kiến gợi nỗi buồn bâng khuâng
Có tiếng hổ gầm vang trong hang động
Đàn báo hoa dạo lượn đi tìm mồi
Bầy nai ngơ ngác ở bên đồi
Hang sâu thăm thẳm núi đồi thêm ghê
Con suối nhỏ xuôi về Hữu Lũng
Đàn cá vàng lơ lửng dưới khe
Đêm đêm hổ báo chầu về
Lung linh mầu sắc đua khoe trước đền
Con suối nhỏ đôi bên cầu bắc
Sau lưng đền đá chất trập trùng
Phép tiên biến hóa thần thông
Mẫu sai chầu chấn trên cảnh rừng Chín Tư
Chầu thương dân đêm khuya biến hiện
Áo chàm xanh thêu lượn nét hoa
Ban đêm gà gáy canh tà
Cất cao tiếng hú hiện ra giữa rừng
Hô thần chú bỗng dưng chuyển động
Các phường an bặt tiếng muông kêu
Tà ma phách tán hồn siêu
Đền thờ suối lục vắt ngang
Lối xuống đèo kẻng lối sang công đồng
Đền thờ hoa quả xanh um
Lăng na trầu quẩy núi Giùm vô qua
Tức thời về tới Ỷ La
Nửa đêm giờ tý hiện ra đồng tiền
Có phen về tới Tỉnh Tuyên
Chín Tư châu thổ là miền ngự vui
Hữu Lũng châu là nơi đắc địa
Lục Cung từ dẫu khí danh lam
Anh linh lừng lẫy thượng ngàn
Đảm tuần tháng chín nam bang qui đầu
Khắp hòa hữu lũng các châu
Sơn lâm mãn thổ quy đầu làm tôi
Lên chơi bích động thành trời
Non cao nghi ngút đỉnh thời đá rêu
Trần gian đừng vội chớ trêu
Hái măng kiếm củi chầu liền quở ngay
Giở về mới biết linh thay
Nón xanh hài xảo kêu ngay chầu về.
******************************
Mùa Xuân Cô đi hái hoa hồng,
Dâng Chầu Đệ Nhất Đền Rồng ban khen,
Mùa hè Cô đi hái hoa sen
Dâng Chầu Đệ Nhị Đông Cuông Thượng Ngàn
Mùa Thu Cô hái hoa ngọc lan
Cô dâng về tới đền Hàn Thủy cung
Mùa Đông Cô hái đóa phù dung
Dâng Chầu Đệ Tứ tùy tòng khâm sai
Lên non Cô hái hoa nhài,
Dâng Chầu Năm Thượng quản cai ngũ hành
Mẫu đơn cô hái trên cành
Cô dâng Chầu Lục quyền hành sơn trang
Thủy tiên cánh trắng nhụy vàng
Cô dâng Chầu Bảy rõ ràng là Chầu ưa,
Hải đường lịch sự có thừa,
Cô dâng Chầu Bát,Chầu vừa lòng ngay
Hoa mai Cô bẻ trên cây,
Cô dâng Chầu Cửu vỗ tay Chầu cười
Hoa cúc là hoa thắm tươi,
Cô dâng Chầu Mười chính ngự Mỏ Ba
Hoa mơ, hoa mận, hoa trà
Cô dâng Chầu Bé trước tòa sơn trang
