Khi bước vào chùa chúng ta thường nhìn thấy hình ảnh đức Phật và chư vị Bồ Tát ngồi trên tòa hoa sen rực rỡ. Tại sao đức Phật và Bồ Tát lại ngồi trên hoa sen mà không ngồi trên loài hoa nào khác?
Đây là một vài đặc tính của loài hoa kì diệu này:
Tính vô nhiễm
Hoa Sen mọc lên từ bùn lầy mà sen vẫn không bị vương bẩn. Bùn là tượng trưng cho phiền não nhiễm ô, còn hoa sen là tiêu biểu cho thanh tịnh. Dù nằm trong bùn trải qua nhiều ngày tháng, nhưng hoa sen vẫn chờ ngày vươn mình lên khỏi mặt nước để nở ra và rồi khoe hương khoe sắc, ngát tỏa hương thơm cùng khắp đất trời.
Cũng vậy, đức Phật được sinh ra trong cuộc đời với đầy đủ những thú vui ngũ dục bao quanh thế nhưng Ngài đã từ bỏ tất cả những thú vui ấy để đi tìm cho mình một cuộc sống thanh cao vô nhiễm. Cho nên hình ảnh hoa sen trong Phật giáo tượng trưng cho sự vươn lên, giác ngộ, giải thoát ngay tại cõi đời này.
Tính thanh lọc
Điểm đặc biệt là chỗ nào có hoa sen mọc, thì chỗ đó nước không bao giờ đục. Do đó, khi chúng ta hái hoa sen, thì khỏi cần phải rửa, bởi hoa sen không dính bùn nhơ. Bởi vì bản chất của nó mang sẵn tính trừng thanh. Điều này để nói lên cái ý nghĩa biểu trưng rằng, nơi nào có chư Phật, Bồ tát ra đời, thì nơi đó sẽ đem lại cho chúng sanh có sự an ổn mát dịu.
Tính thuần khiết
Hoa sen đẹp nhưng nét đẹp ấy không sặc sỡ như bao loài hoa khác, đó là một nét đẹp giản dị mà trang nhã. Hương thơm của hoa sen không nồng nàn ngây ngất mà là hương thơm dịu nhẹ khiến lòng người cảm thấy an nhàn, thanh thoát, có lẽ cũng chính vì lý do đó mà hầu như không có loài ong bướm nào tìm đến để hút mật hoa, điều này càng khiến hoa sen đẹp tinh khiết và thanh thoát hơn rất nhiều lần.
Qua đó, ta có thể thấy nét đẹp của một người tu sĩ không phải là sự hấp dẫn về hình sắc mà nét đẹp ấy toát ra từ tâm hồn từ bi và giải thoát. Các tu sĩ không quyến rũ mọi người bằng hương thơm của các loại nước hoa mà hương thơm ấy toả ra từ đời sống phạm hạnh thanh cao.
Tính kiên nhẫn
Hoa sen là loại túc căn thảo, tức một loại có nảy mầm từ rễ củ của năm trước. Hoa sen mang đặc tính kiên nhẫn rất là kỳ thú. Rễ củ của nó nằm trong bùn thật lâu để chờ đợi khi hội tụ đầy đủ nhân duyên là nó sẽ nảy mầm ngay. Sự chờ đợi đó, tức là đức tánh kiên nhẫn.
Đức tánh nầy, rất cần thiết trong đời sống hằng ngày của chúng ta. Người nào có đức tánh kiên nhẫn này, thì người đó khi ra làm việc gì chắc chắn sẽ dễ đạt được thành công hơn.
Tính Hành trực
Hành trực là chỉ cho thân ngay thẳng. Không có loài hoa nào mọc lên mà có thân hình (cọng sen) ngay thẳng như hoa sen. Điều này, để tiêu biểu: “người tu hành cần phải sửa thân và tâm cho ngay thẳng”.
Tính Bồng thực
Khi hoa sen nở thì trong hoa đã có gương và hạt. Dụ cho nguyên lý nhân quả trong đạo Phật – một nguyên lý vô cùng sống động và thực tiễn, khi chúng ta gieo nhân thì ngay nơi nhân ấy đã tiềm tàng một quả. Nhân quả là một quy luật tất yếu của cuộc sống, hiểu như vậy chúng ta sẽ can đảm chấp nhận những gì xảy đến trong cuộc đời mình mà không hề oán trách thở than. Chúng ta hãy nỗ lực gieo trồng nhân lành để đem lại hạnh phúc cho tự thân.
Tính Thanh lương
Khi tiết trời trở nên oi bức với cái nóng của ngày hè đó cũng chính là lúc những hoa sen bắt đầu đua nở. Với hương thơm dìu dịu, màu sắc thanh nhã, hoa sen đã góp phần xoa dịu đi sự oi bức khó chịu của mùa hè. Cũng vậy, chư Phật ra đời để đem lại hạnh phúc, an lạc cho tất cả chúng sanh. Giữa cõi đời đầy phiền trược, đức Phật và các vị thánh đệ tử của Ngài đã xuất hiện và đem hương thơm giới đức, ánh sáng của từ bi và trí tuệ trang trải khắp nơi, giúp nhân loại xóa bớt khổ đau, tìm về chân hạnh phúc.
Tính Rỗng không
Cọng sen mọc thẳng bên trong là những chiếc ống dài trống rỗng. Dụ cho đức tánh buông xả của người con Phật. Sở dĩ cuộc đời nhuốm màu đau khổ là bởi chúng ta luôn chấp chặt vào ngũ dục lục trần. Người học Phật thấy rõ những tai hại của sự đam mê và dính mắc, từ đó chủ động xem nhẹ mọi thứ trên đời, không tham đắm mong cầu quá mức.
Qua những đặc tính tiêu biểu của hoa sen, có thể nói, hoa sen là loài hoa đặc biệt nhất trong các loài hoa. Chính vì thế từ ngàn xưa nó đã được dùng làm hình ảnh biểu trưng trong Phật giáo. Học và tu theo lời Phật dạy chúng ta cũng hãy như hoa sen vậy. Ngay nơi cõi đời đầy phiền trược này, nếu chúng ta biết tu tập, gạn lọc bớt những tâm niệm tham đắm, nhiễm ô, phàm tục để vươn lên thì chắc chắn một ngày không xa ta sẽ thoát khỏi mọi đau khổ, chứng quả vị Phật để giải thoát mọi khổ đau cho tất cả chúng sanh trên cuộc đời này.
CẢM NGỘ NHÂN SINH
NAM MÔ BỔN SƯ THÍCH CA MÂU NI PHẬT
NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT
