Bốc bát hương hay thay mới bát hương là một trong những nghi lễ rất quan trọng trong văn hoá tâm linh của người Việt. Không chỉ tại các gia đình, việc bốc bát hương còn diễn ra tại đình chùa, miếu mạo và các điện thờ tư nhân trả dài khắp từ Nam ra Bắc. Vậy việc bốc bát hương có những nguyên tắc gì? Nên thờ mấy bát hương? Các bước bốc bát hương? Cách kiểm tra bát hương có linh nghiệm & an vị hay không?... Hãy cùng Tamlinh.org tìm hiểu.
Bốc bát hương ở đâu tốt nhất?
Đầu tiên phải nói địa điểm bốc lô nhang.
- Nơi bốc lô nhang cho các Vị Thần linh bản thổ hay gia Tiên lên bốc tại nơi Thờ cúng là tốt nhất.
- Bốc bát nhang cho các ngôi điện hay bàn Thờ Phật thì có thể bốc tại chùa mang về .
- Bát hương những vong linh sống có thụ giới tam bảo hoặc chết có gửi ký hậu tại chùa thì được phép lên chùa bốc mang về.
- Các ngôi điện Thờ Thánh thì có thể bốc tại đền phủ ....hay điện của Thầy mang về.
Đó là nguyên tắc. Nhưng theo các cụ xưa thì tốt nhất vẫn là bốc tại chỗ thờ cúng.
Thờ mấy bát hương là đúng nhất?
Thủa xưa cho đến tận bây giờ một gia đình (kể cả trưởng tộc hay không trưởng tộc) thường thờ mấy bát hương? Để trả lời câu hỏi này cần biết qua về lối thờ của người Việt có một số cách như sau.
1. Thờ tại gia: thường bốc ba bát hương
- 1 bát cho Thần linh bản thổ Ngũ vị gia Thần.
- 1 bát cho gia tiên tiền tổ .
- 1 bát cho bà cô tổ.
Cách thứ 2: Thờ 1 bát hương
Bốc 1 bát chung nhưng có giá hương hoặc ngai thờ cho thần linh bản thổ. Có bài vị hoặc ngai thờ hoặc bài vị ( thần chủ vị ) cho gia tiên cửu huyền thất tổ và bài vị.cho bà cô tổ ..... Hay các chân linh vong linh trong bốn đời.
Đối với nhà thờ tổ thì một bát hương chính và giá hương hay các bài vị ( hoặc ngai thờ ) thủy tổ và các bài vị giá hương...gia tiên tiền tổ cùng các chân linh.
- Bên cung phải là bát hương gia tiên chi họ ..... Bài vị ...giá hương.....
- Bên trái bát hương bài vị của bà cô tổ...
Cũng có nơi con thứ nếu ở cùng làng cùng phố không được thờ tổ tiên chỉ thờ thần linh hoặc bà cô tổ chi họ. Nếu ở xa làng phố thì thờ đủ, đồng thời bát hương thường thì ai thờ người đó bốc. Nếu người thờ vi phạm một số yếu tố kiêng kỵ trong lúc bốc bát hương như ... Hoang ốc, kim lâu, năm xung tháng hạn có thể nhờ bố hay con trai hoặc những người có đức hợp tuổi bốc hộ.
Vì vậy, tuỳ theo tập quán và phong tục của từng nơi, từng dân tộc, từng họ, từng gia đình mà có những cách thờ cúng và số bát nhang tương ứng. Không có đúng hay sai, đủ hay thiếu trong số lượng bát hương thờ cúng.
Nguyên tắc và các bước bốc bát hương, lô nhang
Thủ tục bốc bát hương như thế nào? Bốc bát hương bao giờ cũng theo nguyên tắc sau.
1. Làm cốt lệnh
Thuở xưa các cụ bốc bát hương tôn thất lập thờ trong bát hương có cốt bát hương vậy cốt bát hương đó có những gì ạ?
Cốt lệnh trong bát nhang là gì? Cố lệnh ở đây chính là ghi tên vị được thờ trong bát nhang. "Bát nhang đó tôn phụng linh ứng thờ những ai? thần linh hay gia tiên...' vong linh....như thế nào? "
Thần chủ lệnh ghi cốt bát nhang bao giờ cũng được hoạ các lệnh linh ứng và cấm kết giới là các lệnh âm dương, ngũ hành, hậu thiên bát quái, lệnh can chi, lệnh nhật nguyệt quang minh ...thập tốc ... Tốc thuận.... án tâm ... hoặc hội nguyên tam tài Tùy theo dòng đạo của người thầy do gia chủ mời đến cúng gia trì và khai quang an vị bát hương.
Còn vị nào được thờ mà theo Phật thì người thầy có thể lấy lá bát nhã để làm lệnh linh ứng cấm giới.
2 Chuẩn bị bốc bát nhang
Đối với bát nhang trước khi bốc sẽ phải chuẩn bị tro và Thất bảo.
- Tro chính là rơm rạ của cây lúa ta ăn hàng ngày, vì cây lúa là thực phẩm nuôi sống con người là vật tượng nhân chủ. Khi lửa đốt hết rơm rạ chỉ còn tro là vật chí âm.
- Thất bảo là vàng bạc ngọc ngà san hô châu báu, đây là những vật quý giá nhất của con người, cũng là vật chí dương (thường các cụ cho thêm mấy đồng tiền vào nếu nhà đó đi buôn hoặc bây giờ chúng ta gọi là dân kinh doanh).
Người thầy sẽ lấy lá thần chủ đã viết tên hiệu thần vị vào, sau đó gói lại, bốc tro vào lại mà chúng ta gọi là nội dương ngoại âm. Cuối cùng sẽ thắp hương lên, nén hương hướng lên trên trời tượng trưng cho tam tài.
Thiên địa Nhân hay âm dương nhân ( thiên hương đốt khói bay lên trên (dương) địa (âm) tro bếp và nhân thất bảo. Việc này thể hiện sự kết nối âm dương, đồng thời cũng là kết nối nơi hư vô và cõi thực.
Nên để gia chủ tự bốc bát hương hay thầy bốc giúp?
Ai mới được phép bốc bát hương (sư chùa, thầy pháp, thầy đồng.....) hay gia chủ có tâm vẫn bốc được rồi sau nhờ các thầy trì chú?
Nhiều gia đình vẫn tự bốc bát hương nhưng đây là công việc tâm linh quan trọng, vì vậy chúng ta nên nhờ các nhà sư, thầy pháp hoặc thầy đồng... có tâm có đức sẽ tốt hơn. Khi bốc tro vào bát, các Thầy đều để gia chủ tự tay bốc, trừ khi gia chủ xin phước hay mượn tay thầy hoặc trong nhà không có nam giới mà gia chủ muốn nhờ thầy bốc thì các thầy mới bốc ban phúc.
Còn công việc của các thầy chỉ có đến để gia trì yểm linh ứng, hô triệu các vị mà gia chủ muốn thờ, cúng điểm linh khai quang an vị, cúng chúc thực nếu có cơm canh... Ngoài ra có thể cúng thêm khoa thỉnh thần linh hoặc gia tiên (nếu bốc lô nhang cùng các việc khác như bái đảo hay tôn cấp lập thờ nhà mới tân gia hay an gia trấn trạch.... tùy từng đàn lễ các thầy sẽ cúng)
Thường theo luật cũ, bốc tro là lớn bé bẩy bốc tay không hơn không kém (trừ bát hương bốc cho Thánh Mẫu hoặc nữ Thần hoặc các chân linh gia tiên nữ thì chín bốc)
Nguyên tắc khi bốc tro bỏ vào bát nhang không được ấn nhồi tro, phải bốc căn sao 7 nắm cho vừa đến miệng bát nhang là được.
Cho thêm gì vào bát hương khi mới bốc?
Đối với thời xưa, kia đa số dân chúng nghèo khó ăn còn không có, lấy đâu ra thất bảo là vàng bạc ngọc ngà ..... Nhà nghèo thì quý giá nhất chỉ có cái cầy cái cuốc con dao đinh sắt và kim chỉ.
Vậy nên thường nhà nghèo xưa thay thất bảo bằng vài cái đinh sắt hay vài cái kim và cuốn bằng mấy sợi chỉ ngũ sắc làm vật quý giá nhất. (Thay cho thất bảo)
Xưa Nhà có kim chỉ là tốt lắm, còn đa phần là lấy đinh hoặc vài đồng tiền xu và mấy sợi chỉ năm màu. Có nhà thời xưa còn không có cả kim chỉ thì lấy giấy màu cắt ra tượng trưng cho kim chỉ.
Với lô nhang miền Trung, trước khi bốc xong các cụ hay đổ thêm cát vàng sạch lên trên vì trong đó gió lào và gió biển rất to, nếu chỉ dùng Tro rơm rạ không sẽ rất dễ bị thổi bay.
Bát hương mới bốc tại sao phải thắp nhang đủ 100 ngày?
Bản thân sau khi bốc các thầy sợ gia chủ kém sự tín tâm gọi là thờ cho có và theo tục. Thường các thầy cứ bắt người lập thờ thắp hương lễ bái đủ trăm ngày sau khi bốc để tự hướng tâm gia trì cho lô nhang đủ linh khí.
Bên cạnh đó, theo quan niệm của người Việt, việc thắp hương 100 ngày sẽ giúp mang lại nhiều may mắn, bình an. Gia chủ được thần linh tổ tiên phù hộ, cuộc sống sau này sẽ ấm no hạnh phúc gặp buồm xuôi gió.
Ngoài ra theo phong thủy học thì thời gian đầu bốc bát nhang mới sẽ có cảm giác lạnh lẽo. Vì vậy, khi bạn thắp hương hơi nóng và mùi trầm hương làm không gian thờ tự trở nên ấm cúng hơn, cũng để kích hoạt trường khí tốt cho ngôi nhà của mình.
Kiểm tra bát hương có linh hay không bằng cách nào?
Khi đã bốc bát hương xong xuôi, làm thế nào để biết bát hương thần linh và gia tiên được linh ứng?
Theo đồng thầy Tự Tuệ Trần, muốn xem lô nhang linh hay không linh, ấm chân nhang hay không ấm thì cứ nhờ các thầy cao tay họ nhìn sẽ biết ngay.
- Còn nếu người thường muốn xem lô nhang có linh hay không, cứ mượn đứa bé con ẵm ngửa (bé con nội tộc) bế bé đến gần lô nhang nếu bé không khóc mà vui vẻ hay bình thường thì lô nhang đó tốt và ấm còn nếu bé khóc thét lên thì bỏ)
- Còn nếu các bạn không có bé nhỏ mấy tháng thì nhờ trẻ khoảng 3 tuổi trở lại, bảo bé thắp hương, khi bé đến gần và thắp hương không sợ hãi thì bát hương tốt.
- Hoặc nhà có những người yếu vía thắp hương hay bị lạnh và đau đầu thì cũng cần xem lại lô nhang đó.
Nguyên tắc lô nhang người Việt, cứ 12 năm phải bái đảo lại vì tro lúc này đã chặt.
Bát hương không chỉ đơn thuần là nơi để thờ cúng tổ tiên, thần linh thể hiện sự tôn kính của con cháu tới tổ tiên, thần linh mà còn là niềm kiêu hãnh và mang đậm giá trị tinh thần đối với người Việt Nam. Vậy nên khi bốc bát hương, lô hương mới - gia chủ cần đặc biệt quan tâm và chú ý.
Tamlinh.org
(Sao chép, trích dẫn, diễn đọc vui lòng ghi rõ nguồn & dẫn link từ web)
