Trong văn hoá tâm linh người Việt, việc làm lễ cúng động thổ khi sửa nhà cũ, xây nhà mới, xây công trình, đào ao, xây mồ mả.. là rất quan trọng và cần làm tươm tất. Bài viết này, Tamlinh.org sẽ hướng dẫn chi tiết việc sắm lễ, làm cơm cúng, bài khấn cúng thần linh, gia tiên trong lễ động thổ.
Vì sao nên làm lễ cúng động thổ trước khi khởi công xây dựng?
Mỗi khu đất đều có rất nhiều sự sinh tồn nơi ấy, bao gồm mặt hũu hình lẫn vô hình.
- Hữu hình thì có các loài cỏ cây, côn trùng, động vật nhỏ. Ngoài ra, có thể có xương cốt hay mộ phần của người, động vật còn sót lại trên mảnh đất ấy.
- Vô hình thì có các âm linh cư trú nơi ấy, hoặc các vị Chánh Thần cai quản khu đất.
Khi xây cất động thổ ở một khu đất, chúng ta sẽ làm ảnh hưởng đến các sự tồn tại nơi ấy. Vậy nên việc cúng động thổ trước khi xây cất ở khu đất là điều nên làm. Việc này thể hiện rõ lễ nghi, phép tắc trong ứng xử giao tế với đời của người muốn xây cất ở đấy.
Lễ cúng động thổ là gì?
Cúng động thổ là hình thức chào hỏi lễ phép, xin phép những vị cai quản khu đất ấy lẫn chúng sinh đang sinh sống trên mảnh đất. Nhờ vậy mà chúng sinh nhỏ bé di dời hang ổ, tránh ra khỏi nơi sẽ được xây cất để người muốn xây cất không gây hại cho các sinh vật trên thổ đất. Đồng thời cũng là mong muốn của gia chủ về việc xây sửa trên đất thêm thuận lợi để gia đình có thể “an cư lạc nghiệp”.
Chuẩn bị lễ cúng động thổ như thế nào?
Chọn ngày giờ tốt để làm lễ cúng động thổ
Ngày giờ tháng tốt vô cùng quan trọng trong cách cúng động thổ xây nhà, nó quyết định đến sự bình an sau này của ngôi nhà. Theo tử vi, xem tuổi cất nhà khá quan trọng, ngày - tháng - năm - giờ tốt cần phải hợp với tuổi của gia chủ tức người đứng ra làm đại diện cho công trình thi công xây dựng (hay mượn tuổi của người hợp tuổi).
Trước khi làm lễ cúng động thổ, gia chủ cần chọn ngày lành tháng tốt, giờ tốt tháng đẹp để làm lễ động thổ. Việc chọn ngày tốt nhất nên nhờ thầy, hoặc có thể tham khảo như sau:
- Chọn ngày tốt động thổ thuộc những ngày Hoàng đạo, Sinh khí, Lộc mã, Giải thần,...
- Tránh những ngày xấu thuộc ngày Hắc Đạo, Sát chủ, Thổ cấm, Trùng tang, Trùng phục,…
- Chọn giờ Hoàng đạo để làm lễ cúng động thổ làm nhà.
- Đọc bài cúng, văn khấn động thổ xây nhà năm 2021 để xin làm nhà/sửa nhà... trên mảnh đất đó.
Cách thức bày bàn lễ và khấn nguyện:
Bàn lễ đơn giản nhất theo đạo Phật
- 1 lư hương cắm 5 cây hương. Có thể cắm 3 cây hàng trước và 2 cây ở hàng kế tiếp, hoặc chụm chung 5 cây lại cắm thành một bó giữa lư hương cũng được.
- 2 cây nến ở hai bên lư hương
- 1 ly nước trắng
- 1 ly trà nóng
- 1 ly rượu
- 1 dĩa bánh trái tùy thích
Đó là bàn lễ cơ bản nhất, giản tiện nhất có thể không cần xa hoa bày vẽ cầu kì nhiều món rườm rà. Nếu ai có điều kiện thuận lợi, muốn bàn lễ thêm phần sung túc thì có thể đặt thêm mấy món ăn chay là được.
Những gia đình theo đạo Phật thì tuyệt đối không cúng giấy tiền vàng mã, vì đó là nghiệp hoang phí bất thiện. Tuyệt đối không cúng thức ăn có nguồn gốc là động vật để tránh sát nghiệp, ác nghiệp.
Bàn lễ cầu kỳ hơn cho các gia đình không theo đạo Phật
- Một bộ tam sinh bao gồm một miếng thịt luộc, một con tôm luộc và một quả trứng vịt luộc
- Một con gà
- Một đĩa xôi hoặc bánh chưng
- Một đĩa muối
- Một bát gạo
- Một bát nước
- Nửa lít rượu trắng
- Bao thuốc, lạng chè
- Một bộ quần áo Quan Thần Linh, mũ, hia tất cả màu đỏ, kiếm trắng
- Một bộ đinh vàng hoa
- Năm lễ vàng tiền
- Năm cái oản đỏ
- Năm lá trầu, năm quả cau hoặc 3 miếng trầu cau đã têm
- Năm quả tròn (mâm ngũ quả cúng động thổ xây nhà, làm nhà bao gồm 5 loại trái cây cúng động thổ khác nhau tùy thuộc vào từng vùng miền)
- Hoa cúng động thổ gồm 9 bông hoa hồng đỏ
- Một đĩa muối gạo
- Ba hũ nhỏ đựng muối - gạo - nước
Văn khấn, bài khấn lễ cúng động thổ
Khi đã chọn được ngày, giờ tốt, sắm lễ động thổ làm nhà và đã chuẩn bị lễ vật khởi công xây dựng ở một cái mâm nhỏ (nếu động thổ cúng khởi công công trình, khởi công xây dựng nhà máy, dự án, xưởng sau khi dọn mặt bằng thì đặt mâm lễ cúng động thổ xây nhà trên một cái bàn con giữa khu đất làm lễ cúng đào móng, đổ đặt móng nhà).
Gia chủ quần áo chỉnh tề, thắp đèn nhanh rồi vái bốn phương, tám hướng. Sau đó quay mặt vào mâm lễ để khấn.
Bài khấn động thổ ngắn gọn do gia chủ tự khấn như sau:
Tôi / con tên là ……
Hôm nay ngày lành tháng tốt, có làm một bàn lễ giản tiện kính mời quý vị Chánh Thần, quý vị âm linh khuất mặt nơi đây chứng lễ. Đồng thời, mong rằng chư linh cùng chúng sinh đang cư trú nơi đây hoan hỉ cho tôi / con được xây cất ở đây. Hi vọng việc xây cất này được thuận lợi, không gây ảnh hưởng làm phiền đến quý vị an trú nơi đây bấy lâu nay.
Xin chân thành cảm tạ quý vị.
….………………….
Bài khấn động thổ chi tiết (Dùng cho tất cả các gia đình)
KÍNH LẠY:
- - HOÀNG THIÊN HẬU THỔ CHƯ VỊ TÔN THẦN.
- - QUAN ĐƯƠNG NIÊN HÀNH KHIỂN NĂM………………………….(Ví dụ: Tân Sửu, Nhâm Thìn, Quý Tỵ v.v…).
- - NGÀI BẢN CẢNH THÀNH HOÀNG CHƯ VỊ ĐẠI VƯƠNG.
- - NGŨ PHƯƠNG NGŨ THỔ LONG MẠCH TÔN THẦN, CÁC NGÀI TÔN THẦN CAI QUẢN TRONG KHU VỰC NÀY.
Hôm nay là ngày…….tháng……..năm………………(Âm lịch).
Tín chủ con là……………………………………………………………Tuổi:…………………………..
Hiện ngụ tại…………………………………………………………………………………………………..
Thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày ra trước án. Ví tín chủ con khởi tạo (nếu “cất nóc” thì đọc là “cất nóc”, nếu “xây cổng” thì đọc là “xây cổng”,nếu tu sửa phương nào thì đọc rõ “tu sửa phương…” đó…) căn nhà ở địa chỉ……. ngôi Dương Cơ trụ trạch (nếu là phần mộ thì đọc là “ngôi Âm Cơ mộ phần”) để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu (=> để làm nơi an ổn cho vong linh…). Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị Linh Thần, cúi mong soi xét và cho phép được động Thổ (“cất nóc”, “xây cổng”, “tu sửa phương…”). Nhân có lễ vật tịnh tài dâng cúng bày trên Linh Án, tín chủ con thành tâm kính mời:
- Ngài Kim Niên Đương Cai Thái Tuế Chí Đức Tôn Thần.
- Ngài Bản Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương.
- Ngài Bản Xứ Thần Linh Thổ Địa.
- Ngài Định Phúc Táo Quân, các Ngài Địa Chúa Long Mạch Tôn Thần và tất cả các vị Thần Linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin giáng lâm trước án chứng minh thọ hưởng. Và lai độ cho chúng con khởi công suôn sẽ, công việc tiến hành trôi chảy, người người đều đặng bình an, vạn sự hanh thông, sở cầu tất ứng.
Tín chủ chúng con lại kính mời các vị hương linh khuất mặt lần khuất quanh đây, các linh hồn chiến sĩ trận vong vì nước, các oan hồn uổng tử không nơi nương tựa, xin cùng tới đây thụ hưởng lễ vật, độ cho tín chủ chúng tôi hưng công sở thành, kiến tạo như ý, từ đây hoạn lộ hanh thông, Đông thành Tây tựu, trú sở cát tường.
Bài khấn động thổ, mở móng nhà cho các gia đình theo đạo Phật
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy Quan Đương niên.
- Con kính lạy các Tôn phần bản xứ.
Tín chủ (chúng) con /à:……
Ngụ tại:………
Hôm nay là ngày… tháng….năm….. tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: Hôm nay tín chủ con khởi tạo…. (nếu cất nóc thì đọc là cất nóc, nếu xây cổng thì đọc là xây cổng, nếu chuyển nhà thị đọc là chuyển nhà) ngôi đương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu. Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được động thổ (hoặc cất nóc). Tín chủ con lòng thành lễ vật dâng lên trước án thành tâm kính mời: ngài Kim Niên Đường Thái tuế chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chúa Long Mạch Tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, Chủ thợ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm. Tín chủ lại xin phổ cáo với các vị Tiền chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng vật, phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lạc, công việc chóng thành, muôn sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Chú ý kiêng kỵ khi làm lễ cúng động thổ
- Khấn nguyện xong thì đợi hương tàn là chúng ta có thể động thổ.
- Hương dùng trong buổi lễ nên là những nén hương bình thường, khi đốt khoảng chừng 30-60 phút là được.
- Không dùng hương có sử dụng hóa chất tạo mùi vì gây ô nhiễm môi trường và có hại cho sức khỏe người ở đấy.
- Không nên dùng các cây hương quá to lớn, dày và dài cháy mấy giờ mới hết. Vì như vậy bất tiện cho công thợ phải chờ đợi hương tàn mới động thổ.
- Cố gắng đợi hương tàn hoàn toàn hãy động thổ, không động thổ nóng vội khi hương còn đang cháy, như vậy hơi khiếm nhã.
- Sau khi làm lễ, gia chủ là người cầm cuốc bổ những nhát đầu tiên, trình với Thổ thần xin được động thổ, tiếp sau đó, mới cho thợ đào.
