Khi sang cát, xây mới hay sửa lại mộ phần cho người thân xong xuôi, chúng ta sẽ phải chuẩn bị lễ tạ mộ để báo cáo, xin phép Thần linh, Thổ thần Thổ địa nơi đó cho Ông bà được về “nhà” mới. Vậy để chuẩn bị cho lễ tạ mộ mới xây cần sắm sửa đồ lễ như thế nào? Có cần mời thầy cúng tạ mộ không? Văn khấn tạ mộ mới xây ra sao? Những kiêng kỵ cần biết khi đi tạ mộ?
Ý nghĩa lễ tạ mộ mới xây
Theo tâm linh thì “phương tiện” để con cháu tưởng nhớ, kết nối với gia tiên là bàn thờ và mộ phần. Bàn thờ và mộ phần tổ tiên được chăm sóc tốt và đúng cách con cháu sẽ được phù hộ, nếu không con cháu có bị ảnh hưởng, bởi “âm siêu, dương thái” – nghĩa là phần âm có nhẹ nhàng siêu thoát thì các cụ mới phù hộ được cho con cháu.
Tạ mộ không chỉ tạ “các cụ” nhà mình, mà nên hiểu đủ là tạ ơn phật thánh, quan thần linh bản địa, chư vị tôn thần… đã cho các cụ nương nhờ mảnh đất đó. Nhờ vậy các cụ mới dễ dàng "đi về" mà phù hộ cho con cháu làm ăn có tài lộc.
Tạ mộ là thể hiện lòng hiếu, là một nghi thức để giáo dục cho đời sau về lòng hiếu thảo, tri ân các bậc tiền nhân chứ không phải là để trưng diện khoe mẽ với trần thế.
Lễ vật cúng xây mộ mới và đọc văn khấn tạ mộ mới xây là nghi lễ quan trong khi gia chủ thực hiện việc xây cất mộ mới cho người đã khuất để cầu mong người đã mất yên nghỉ, phù hội cho người trốn dương gian. Trước khi thực hiện lễ xây mộ mới, cần lưu ý làm đầy đủ các thủ tục về bốc mộ hoặc xây sửa mộ như: sắm lễ cũng bốc mộ, bài văn khấn lễ bốc mộ,... thật cẩn thận.
Việc xây cất làm ảnh hưởng tới thần linh nơi đất này vì vậy ngoài việc lễ cúng khởi công động thổ xây mộ thì khi xây xong sẽ sắm lễ cúng tạ mộ mới xây cảm ơn thần linh giúp đỡ, ban đất cho gia tiên an nghỉ, cất nhà mới và tránh động long mạch.
Chọn ngày cúng tạ mộ mới xây cất xong
Ngày cúng lễ tạ mộ mới xây xong sẽ là ngày hoàn thành việc xây dựng mộ phần hoặc chọn ngày tốt hợp tuổi, ngày hoàng đạo gần với ngày sau khi xây mộ xong để làm lễ cúng tạ mộ mới xây.
Có cần mời thầy làm lễ tạ mộ mới xây?
Với lễ tạ mộ mới xây, các gia đình không nhất thiết phải mời thầy cúng hay các nhà sư mà con cháu trong nhà có thể tự chuẩn bị và khấn cúng. Chỉ cần thành tâm và hiếu nghĩa, tuyệt đối không được cãi nhau hay nhạo báng.
Sau khi con cháu đã chuẩn bị xong vật lễ để cúng tạ mộ thì một người con trai, cháu trai trong gia đình, dòng họ đứng ra để đọc văn khấn tạ mộ. Bài văn khấn này là một cách giúp những người con, người cháu thể hiện lòng biết ơn đối với những người đã sinh thành, nuôi dưỡng, từng yêu thương họ hay người thân của họ.
Nếu không may bị động mộ vì một lý do nào đó khiến cho vong linh không được yên thì gia đình người đã khuất cần phải mời thầy pháp về giúp đến khi mồ yên mà đẹp thì thôi.
Chuẩn bị sắm, lễ tạ mộ
Phần sắm lễ tạ mộ tùy theo điều kiện, lòng thành của gia chủ. Nhưng thông thường chúng ta sẽ chuẩn bị để ra cúng tại phần mộ như sau:
- Hương, nhang thơm
- Hoa tươi (hoa hồng đỏ):10 bông
- Trầu: 3 lá to, mịn đẹp
- Cau: 3 quả để cành dài đẹp
- Trái cây: 1 mâm vừa đủ
- Xôi trắng: 1 mâm bên trên bày gà luộc nguyên con (Thường chọn giò hoặc là trống thiến)
- Rượu trắng: 0,5 lít + Chén đựng rượu: 5 ly
- 10 lon bia + 2 bao thuốc lá + 2 gói chè (1 lạng/gói)
- 2 nến cốc màu đỏ dùng để thắp khi làm lễ
Chuẩn bị phần mã:
- - 1 cây vàng hoa đỏ.
- - 5 con ngựa 5 màu (đỏ, xanh, trắng, vàng, chàm, tím) cùng với 5 bộ mũ, áo, hia ( loại to) cùng với đồ kèm theo ngựa là cờ lệnh, kiếm, roi. Mỗi ngựa trên lưng có 10 lễ vàng tiền (một lễ gồm có tiền xu, vàng lá, tiền âm phủ các loại...).
Có 4 đĩa để tiền vàng riêng
- - 1 đĩa để 3 đinh vàng lá,
- - 1 đinh xu tiền 1 đĩa có 1 đinh vàng lá,
- - 7 đinh xu tiền 1 đĩa có 9 đinh vàng lá,
- - 1 đinh xu tiền 1 đĩa có 1 đinh xu tiền.
Sau khi con cháu đã chuẩn bị xong vật lễ để cúng tạ mộ thì một người con trai, cháu trai trong gia đình, dòng họ đứng ra để đọc văn khấn tạ mộ. Bài văn khấn này là một cách giúp những người con, người cháu thể hiện lòng biết ơn đối với những người đã sinh thành, nuôi dưỡng, từng yêu thương họ hay người thân của họ. Cũng giống với văn khấn tạ đất thì văn khấn khi làm lễ tạ mộ mới xây xong dưới đây sẽ giúp cho những người con, người cháu thể hiện được lòng biết ơn đối với người đã sinh thành, nuôi dưỡng, từng yên thương họ hay người thân của họ.
Văn khấn tạ mộ mới xây tham khảo:
Nam mô a di đà phật!
Kính lạy:
– Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào phán quan.
– Ngài bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương.
– Ngài bản xứ thần linh Thổ địa tôn thần.
– Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ long mạch Tôn thần, Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh long, Hữu Bạch hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản ở trong xứ này.
Chúng con là:……………………………………………………
Địa chỉ:…………………………………………………………………………………
Sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Tôn thần, kính viếng vong linh là:……………..(Tên người đã mất)…………….
Tuổi………………………….
Tạ thế ngày…………………………………………………………..
Phần mộ ký táng tại……………………………………………….
Nay con xin cúi lạy Thần linh đất này, Thành hoàng bản thổ nơi đây, đất lành chim đậu, đức dày thanh cao, giữ lành công lao, có kết có phát nhờ vào thần quan, tôn thần long mạch cao sang, nhị thập tứ hướng nhị thập tứ sơn quanh vùng.
Chọn đây an táng mộ phần, thỏa yên muôn thủa, hồng ân đời đời, gia ân mãi mãi không thôi, chúng con xin có vài lời cầu xin: Bái tạ thủ mộ thần quan, cho chân linh dưỡng cho hài cốt nguyên vẹn toàn, phù hộ con cháu trần gian, an khang mạnh khỏe ăn làm gặp may. Âm dương cách trở, bát nước nén hương, biểu tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
(Khấn 3 lần rồi đốt vàng tiền).
*************************
Văn khấn tạ mộ ngoài đồng
Nam mô a di đà phật!
Con kính lạy:
- – Quan đương xứ thổ địa chính thần
- – Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần,
- – Tiền thần Chu Tước, Hậu thần Huyền Vũ, Tả thần Thanh Long, Hữu thần Bạch Hổ
- – Liệt vị Tôn thần cai quản ở xứ này.
Con kính lạy vong linh ……….
Hôm nay là ngày…tháng…năm…, nhằm tiết …..
Chúng con là:……………
Thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ mộ phần.
Nguyên có vong linh thân nhân của gia đình chúng con là:……….hiện phần mộ an táng ở nơi này.
Đội ơn Chư vị Tôn thần che chở, ban ân, vong linh được yên ổn vui tươi nơi chín suối.
Lại nhờ có duyên lành, gia đình chúng con được vong linh thường về ghé thăm, linh ứng giúp chỉ dẫn các công các việc được đầu xuôi đuôi lọt, nhờ thế toàn gia được an ninh khang thái, từng bước tiến bộ.
Nay nhằm ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mộ những mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính.
Cúi xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức.
Cúi mong vong linh chấp kỳ lễ bạc, lời kêu tiếng khấn, tờ đơn cánh sớ, tùy phương ứng biến, độ trì toàn gia, từ trẻ tới già, luôn được vui tươi, mạnh khỏe.
Chúng con dâng biếu vong linh tài mã gồm : ….( đọc tên các đồ mã dâng cho vong)
Âm dương cách trở, bát nước nén hương, giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
**********************************
Xem ngay: Những KIÊNG KỴ khi cho trẻ nhỏ đi thăm/viếng mộ tổ tiên
Ai không nên đi tạ mộ?
Ai muốn đi tạ mộ trước hết hay chú ý tới tình trạng sức khỏe của mình.
- - Những phụ nữ có thai, người ốm yếu, đau bệnh… không nên ra mộ.
- - Phụ nữ đang kỳ “đèn đỏ” cũng không nên tới mộ phần, nghĩa trang.
- - Trẻ dưới 10 tuổi cũng không nên cho đi theo ra nghĩa trang.
Việc kiêng kỵ này không phải mê tin mà hoàn toàn khoa học. Lý do là những đối tượng này dễ bị nhiễm âm khí, phong hàn, hoặc một số bệnh thời khí… rồi tưởng bị ma tà quỷ quái và trở thành “mồi” cho các chiêu trò mê tín.
Các nhà tâm linh cho rằng, điều quan trọng trong việc tạ mộ là thể hiện lòng quý kính, tưởng nhớ người đã khuất, và nguyện làm những điều thiện lành, hồi hướng công đức cho họ.
Lưu ý về lễ tạ mộ
- Khi lễ tạ mộ không nên chỉ thắp hương mỗi nhà mình, mà với “xóm giềng” cạnh các cụ cũng nên “thăm hỏi”. Nếu có những ngôi mộ vô chủ cũng thắp cho “họ” nén hương.
- Nghi lễ tạ mộ không nên làm linh đình, tốn kém để khoe mẽ. Cũng không nặng về hình thức, đốt vàng mã lớn kiểu mê tín
- Tạ mộ vào giờ nào tùy vào điều kiện, thời tiết thuận lợi, và sức khỏe cho phép. Nhưng tốt nhất nên chọn ngày tạnh ráo, ấm áp.
- Tránh đi tạ mộ quá sớm bởi lúc đó sương đêm chưa tan. Cũng không nên đi quá muộn bởi chiều tối và đêm âm khí nặng nề, không tốt cho sức khỏe.
- Khi thời tiết mưa gió, sấm chớp thì không nên đi tạ mộ.
- Không nên ăn đồ cúng ở nghĩa trang, vì dễ bị lạnh bụng, ảnh hưởng không tốt đến hệ tiêu hóa (chưa kể đến vấn đề tần số tâm linh).
- Không nô đùa, ngồi lên những ngôi mộ vì bị coi là bất kính.
- Không tranh thủ ngồi thiền, tập dưỡng sinh, thể dục ở đó vì uế khí dễ xâm nhập vào cơ thể.
- Đi tạ mộ về, nên hơ lửa hoặc tắm nước gừng để thanh lọc các chược khí, âm khí bám vào người và quần áo…
************************
Trên đây là những kiến thức được tổng hợp lại theo kinh nghiệm dân gian, theo phong tục cổ xưa, cũng có thể có những thiếu sót và không phù hợp với từng địa phương vì thế nên hỏi ý kiến thầy tâm linh phong thủy và tùy theo phong tục của từng địa phương mà làm. Tất cả những ý kiến đưa ra phải được sự thống nhất của mọi người trong gia đình, tránh mỗi người một ý mà ngây bất đồng tranh cãi, như vậy dù được sang áo mới thì người thân đã khuất cũng không được vui.
