Tháng 8 tiệc Cha, tháng 3 tiệc Mẹ. Vậy trong tháng 3 này có những ngày lễ lớn nào dành cho các thanh đồng đạo Mẫu? Tháng 3 giỗ Mẹ là giỗ ai? Giỗ ở đâu? Nên đi lễ tháng 3 ở đâu?
Các ngày đại tiệc trong tháng 3 hàng năm
- + Ngày 02/3: Tiệc Cô Bé Cửa Suốt
- + Ngày 03/3: Tiệc Mẫu Liễu Hạnh ( Tiệc Mẫu Đệ Nhất Thượng Thiên)
- + Ngày 06/3: Tiệc Vương Tử Đệ Nhị Trần triều Hưng Hiến Đại Vương;
- + Ngày 07/3: Tiệc Cậu Bé Đồi Ngang (Cậu bé quận Đồi Ngang)
- + Ngày 14/3: Tiệc Chầu Đệ Tứ Khâm Sai;
- + Ngày 17/3: Tiệc Chầu Bát Nàn (hay còn gọi là Chầu Tám, Chầu Bát - Đông Nhung Đại Tướng Quân - đền Tiên La- Thái Bình)
Giỗ Mẹ, tiệc Mẫu là giỗ ai?
Mẫu của các Mẫu, đỉnh cao của viêc thờ mẫu là sự suy tôn Mẫu Liễu Hạnh- một trong “tứ bất tử” của thần điện VN! Người đầu tiên phát hiện và đề cao Mẫu Liễu Hạnh lại chính là nhà nho Phùng Khắc Khoan- trạng Bùng người làng Phùng Xá ( Hà Tây cũ) sau khi cụ đi sứ Trung Quốc về, trong một cuộc xướng hoạ thơ văn kỳ thú ở Tây Hồ- Hà Nội (Bà Đoàn Thị Điểm đã kể lại chuyện này trong tác phẩm "Vân cát thần nữ truyện").
Hiện tượng Mẫu Liễu đã tốn không ít giấy mực tranh luận của các nhà nghiên cứu suốt mấy chục năm qua, song cuối cùng đã tới những thống nhất về căn bản:
"Mẫu Liễu là một sự phát triển nâng cao của hệ thống hình tượng Mẫu của người Việt từ cổ xưa cho tới nay- và không gượng ép để khẳng định rằng: Mẫu Liễu là một anh hùng văn hoá dân tộc. Người góp công lớn nhất trong việc "tập đại thành" hình tượng Mẫu Liễu của dân gian trở thành hình tượng văn học sống mãi với thời gian chính là Hồng Hà nữ sĩ Đoàn Thị Điểm. Với chất liệu dân gian sẵn có, bà Đoàn Thị Điểm đã sáng tạo ra tác phẩm "Vân cát thần nữ truyện" kể về thân phận và hành trạng Mẫu Liễu. Nhà nghiên cứu Đặng Văn Lung đã đánh giá: "Cái tài tình của nữ sĩ là đã kết tinh được vào thiên truyện này những giá trị tinh thần của dân tộc ta- cái mà trước đó đã bị tản mát, thậm chí có khi trở thành đối lập- vào một chỉnh thể thống nhất tuyệt đối và tối cao"...
"Chính nữ sĩ cũng như nhân dân thời ấy ( thế kỷ 18) đã nhìn thấy chân lý đang hiện ra, thấy sức mạnh của nhân dân ta tràn đầy, thấy “quan nhất thời dân vạn đại”, thấy cái cốt lõi đã làm nên chiến thắng lịch sử lẫy lừng, thấy đường đi nước bước của dân tộc... Vân cát thần nữ truyện là tác phẩm đầu tiên cởi mở lý trí tâm linh của con người.” ( Lịch sử và văn học dân gian, Nxb Văn học-2003, tr.949-tr.995).
Tháng 3 giỗ Mẹ nên đi lễ ở đâu?
Giỗ Mẹ tháng Ba diễn ra ở tất cả các đền thờ Mẫu, nhưng trung tâm là ở Phủ Giầy- nơi giáng sinh và cũng là nơi hoá của Thánh Mẫu Liễu Hạnh vào ngày 3 tháng Ba ÂL. Địa chỉ tại: xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Ðịnh. Nghi thức quan trọng nhất của giỗ Mẹ là đám rước trên bộ từ đền Mẫu đến chùa gắn với sự tích thánh Mẫu quy y nhà Phật với sự bảo trợ của Phật Bà Quan Âm - lễ rước từ phủ Tiên Hương và Vân Cát lên chùa Gôi và chùa Dần diễn ra vào ngày 5 và 6 tháng Ba ÂL.
Truyền thuyết này phản ánh sự thâm nhập giữa tín ngưỡng thờ Mẫu và đạo Phật dân dã, mở đường cho sự thâm nhập các điện Mẫu vào trong các chùa. Tại hội Mẫu Phủ Giầy, có các tục lệ đáng chú ý như: hội kéo chữ (kéo gậy), hầu bóng đồng cốt, v.v. Hội Phủ Giầy được các nhà nghiên cứu văn hoá hiện đại đánh giá là một thành phần quan trọng tạo nên “bản Đại diễn xướng sử thi Liễu Hạnh”.
Dành cho các đồng nhân
====MẪU ĐỆ NHẤT TIÊN THIÊN - LIỄU HẠNH=======
Chắp tay lạy Mẫu Tiên Thiên
Thanh Vân Công Chúa Thượng Thiên Cửu Trùng
Quyền hành cai quản khắp vùng
9 tầng Mẫu ngự, uy hùng bốn phương
Nhân dân tôn lập cây hương
Bán Thiên Mẫu chứng, tình thương Mẫu dành
Theo Mẫu là phải tu hành
Từ bi hỷ xả, tốt lành Mẫu ban
Mẫu ban 2 chữ bình an
Mẫu ban 4 chữ gian nan qua liền
Mẫu thương đồng khó ngoan hiền
Cơ hành vất vả, mới yên sổ hồng
Mẫu thương Mẫu độ thanh đồng
Đồng sang bóng sáng, vun trồng đức nhân
Mẫu thương Mẫu độ muôn dân
Ai ai tâm đức, toàn phần ấm no
Mẫu ban lộc lớn lộc to
Lộc buôn lộc bán Mẫu cho thuận hoà
Mẫu nay tối tú nhất toà
Tiên Thiên đệ nhất, hiền hoà bao dung
Mẫu thiêng ngự trị Cửu Trùng
Khuông phù đồng tử, bần cùng Mẫu thương
Mẫu thương lính ghế lầm đường
Xoay khăn tái phủ, kiên cường đứng lên
Tu tâm tu sửa cho bền
Trên Thiên Mẫu chứng, Mẫu bên cạnh đồng
Mẫu thương mẫu cải sổ hồng
Ban danh ban diện, vun trồng đức nhân
Mẫu thương tất cả con dân
Phải qua vất vả, mới dần bình an
Mẫu thương đồng khổ gian nan
Căn cơ tu tập, cơ hàn đắng cay
Siêng năng tu tập hằng ngày
Vững tâm vững bóng, mặt mày rạng danh
Hoa thơm quả chín ngọt lành
Mẫu ban khen thưởng, Mẫu dành cho con
Đồng phải giữ vững lòng son
Nhất lòng tòng đạo cho tròn hiếu chung
Mẫu thiêng tối tú Cửu Trùng
Bao dung độ lượng mọi vùng nước non!
***************************************
====MẪU ĐỆ NHỊ THƯỢNG NGÀN===
Chắp tay lạy Mẫu Thượng Ngàn
Trần gian thiếu xót, cơ hàn Mẫu thương
Nhất tâm khấn nguyện, dâng hương
Xin Mẫu đại xá, soi đường con đi
Chúng con tâm vẫn sân si
Ngày tu đêm sửa, từ bi cõi trần
Thành tâm sám hối sửa dần
Xin Mẫu độ lượng, ân cần thương con
Chúng con thân xác héo hon
Người trần mắt thịt, vẫn còn lầm sai
Đường tu gian khổ bi ai
Xin Mẫu che chở, 1 đài âm dương
Xin Mẫu khai sáng tỏ tường
Khai tâm khai trí, khai đường cho con
Tình Mẫu rộng lớn núi non
Thương đồng gian khổ, sắc son 1 lòng
Đêm ngày cầu nguyện thầm mong
Đèn nhang cung phụng, sạch trong khổ sầu
Chữ tâm chữ đức đi đầu
Tu tâm sửa tính, 1 màu trắng trong
Xứng danh rạng rỡ theo dòng
Đồng tu gian khổ, 1 lòng nhất tâm
Rồi sau Mẫu sẽ ban tầm
Tay ấn tay khuyết, âm phần giỏi giang
Nức danh đồng sáng bóng sang
Trục tà, chữa bệnh lại càng hanh thông
Nước Nam rạng rỡ non sông
Dân an quốc thái, thanh đồng thơm danh
Ngày đêm không quản tu hành
Cả đời chung thuỷ 1 manh áo đồng !
***************************************
===MẪU ĐỆ TAM THOẢI PHỦ=====
Chắp tay lạy Mẫu Đệ Tam
Xích Lân Long Nữ, bắc, nam uy hùng
Mẫu thiêng cai quản thoải cung
Bao dung độ lượng, khắp vùng nước sông
Sông Lam rồi lại sông Hồng
Thuỷ cung lộng lẫy, phượng rồng vây quanh
Trời cao, nước biếc, non xanh
Sông Đà, sông Mã, sông Tranh rạng ngời
Thoải cung nơi ấy tuyệt vời
Hàn Sơn cảnh đẹp, đất trời nở hoa
Bồi hồi rạo rực lòng ta
Về nơi chốn tổ, mặn mà lệ rơi
Buồn vui chẳng nói nên lời
Bùi ngùi sao xuyến, phận đời có hay
Cảnh thiêng cảnh đẹp lạ thay
Mà sao tủi bóng, ngày ngày nghĩ suy
Tâm tư sầu lắng chỉ vì
Chưa yên căn số, phân ly cõi trần
Căn cơ gian khó khổ bần
Xin Mẫu độ lượng, con dần an yên
Mẫu về khai sáng con hiền
Khai tâm khai tính, vô biên phép mầu
Con chẳng mơ ước nhà lầu
Chẳng mong tiền của, sang giầu làm chi
Học điều nhân nghĩa từ bi
Theo lời Mẫu dạy, sân si qua liền
Siêng năng lễ bái thường niên
Tâm thành Mẫu độ an yên mọi bề
Con Mẫu là phải đúng lề
Gian nan không nản, không hề tham lam
Tâm sáng như nước dòng Lam
Đắng cay cố chịu, cho cam thoả lòng
Tu tâm tích đức sạch trong
Siêng năng học đạo, thầm mong yên bình
Ngày đêm tu sửa hết mình
Cứu mê độ khổ chung tình nước non
Chữ tâm chữ phúc cho tròn
Sạch sach manh áo nhưng còn tình thương
Lá lành đùm rách quê hương
Cùng nhau chung sức, kiên cường đi lên
Cùng nhau tu tạo cho bền
Mẫu về chứng giám, ghi tên bảng vàng
Rồi sau sẽ được huy hoàng
Yên căn yên số, lòng càng thanh cao
Uy danh nức tiếng anh hào
Đồng sang bóng sáng ai nào thích hơn
Khi đó phải nhớ biết ơn
Công thầy dưỡng dục, giang sơn giúp mình
Nước Nam yên ấm phồn vinh
Đồng thanh bóng lịch công minh giúp đời
Mẫu thiêng nay đã ban lời
Gắng nghe tu sửa, đất trời thơm danh
Tình thương biển cả Mẫu dành
Cùng nhau tu học, xứng manh áo đồng
**************************
Thơ về Tam Toà Thánh Mẫu: Vũ Văn Minh
