Người Việt Nam coi "nghĩa tử là nghĩa tận" nên trong nhiều trường hợp, người có sức đề kháng yếu vẫn phải đi bốc mộ, cải táng, sang cát.
Trẻ em, người đang bệnh, sức khoẻ yếu - không đến gần đám bốc mộ
Về khoa học, ban đêm với tiết trời lạnh lẽo là lúc thích hợp nhất để đưa lên một thi thể đang hoặc đã phân hủy, chứa nhiều khí và vi sinh vật độc hại, rất có khả năng gây ô nhiễm môi trường, dẫn đến bệnh tật, thậm chí dịch bệnh cho con người. Nếu chuyện này được làm giữa trưa nắng vào một ngày hè thì những nguy cơ và rủi ro sức khoẻ hẳn sẽ tăng lên đáng kể.
Đây cũng chính là lý do vì sao khi bốc mộ không cho trẻ em đến, những người đang bệnh hoặc có sức khỏe yếu không nên cho đến gần. Người bốc mộ cần phải đeo khẩu trang kĩ lưỡng, đeo bao tay, mang ủng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Công việc độc hại này ảnh hưởng nặng nề đến sức khoẻ các phu bốc mộ. Nhiều người đã nhiễm các bệnh hô hấp và da liễu do phải tiếp xúc thường xuyên với tử thi phân huỷ. Ngoài ra, nước thải và rác thải từ việc bốc mộ gây ô nhiễm môi trường nặng nề với mùi xú uế và nguy cơ gây bệnh.
Quan niệm dân gian về việc kiêng kỵ khi tham gia bốc mộ, sang cát
Theo quan niệm dân gian, người có bệnh, ốm yếu, trẻ em, phụ nữ mang bầu… tốt nhất là kiêng không nên đến đám tang, đặc biệt là bốc mộ, cải táng hay sang cát. Đây là nhóm người quá mẫn cảm với "hơi lạnh", trên thực tế có những người cứ đi viếng đám ma hay tham gia vào lễ bốc mộ về là nhức mỏi..., ốm lăn lóc, bệnh tiến triển nặng, đặc biệt một số người mắc các bệnh mũi xoang, xương khớp mãn tính, ung thư.
Bên cạnh đó, một số người khác mang nặng yếu tố tâm lý "stress" kích xúc do thương cảm người chết tự cơ thể sinh ra các enzym phản ứng ngược lại. Phụ nữ có thai, những người bệnh tâm thần, mắc bệnh trầm cảm hoặc trạng thái thần kinh u ám cũng không nên trực tiếp tham gia lễ bố mộ, cải táng...
Thực tế cho thấy, người Việt Nam nặng tình, coi "nghĩa tử là nghĩa tận" nên trong nhiều trường hợp, người có sức đề kháng yếu vẫn phải đi viếng đám bốc mộ, con cháu sức khoẻ yếu vẫn phải trực tiếp tham gia bốc mộ ngoài nghĩa địa. Để hạn chế "hơi lạnh" xâm nhập vào cơ thể, nếu là người nhà, những người sức khoẻ yếu, có bệnh lý nền dễ bị nhiễm lạnh có thể ở nhà lo cơm nước, không nên ra đồng giữa đêm khi bốc mộ.
.jpg)
Người bị bệnh nặng, ung thư không nên tham gia lễ sang cát, bốc mộ
Trả lời câu hỏi, về mặt khoa học, liệu có hay không việc đi dự đám tang, đám bốc mộ cải táng, sang cát... làm cho bệnh ung thư di căn nhanh, tái phát không? Bác sĩ Nguyễn Xuân Phương cho hay, việc đi dự tang lễ, bốc mộ làm cho bệnh ung thư di căn nhanh, tái phát lại hoàn toàn không có cơ sở.
Di căn là đặc điểm tiến triển tự nhiên của bệnh ung thư, không chịu tác động của việc đi dự tang lễ hay không. Bệnh ung thư sau khi đã được điều trị bằng các phương pháp phẫu thuật, hoá trị liệu, xạ trị chuẩn, miễn dịch trị liệu nhắm trúng đích... sau 5 năm không tái phát tại chỗ thì được gọi là khỏi. Ung thư là bệnh ác tính, không mang tính lây nhiễm từ người này qua người khác, việc ăn uống sinh hoạt chung với người bệnh không bị lây bệnh...
Tuy nhiên xét về góc độ tâm linh, có rất nhiều trường hợp bệnh tiến triển nặng hơn khi tham gia sang cát, bốc mộ, thậm chí chỉ đi viếng đám ma. Có thể đây chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên, nhưng Tamlinh.org nghĩ nếu kiêng được các bạn cũng nên kiêng.
Sau khi chết ta nên địa táng hay hoả táng?
Theo tập tục truyền thống của dân tộc ta là đem chôn, nó trở thành một truyền thống. Trong những năm gần đây thì hình thức hỏa táng sau khi chết khá phát triển, và rất nhiều gia đình tiến bộ, nhiều người tiến bộ tự nguyện ghi di chúc cho con cháu sau khi chết hãy đem đi hỏa táng, và nhiều gia đình hỏa táng rất yên ổn, không có vấn đề gì. Nhưng cũng có gia đình gặp những chuyện bất an sau khi hỏa táng.
Khi chúng ta giải quyết phần tâm linh không tốt, khiến cho vong linh chấp trước, phần thần thức mến tiếc thân xác đó, họ cảm thấy mình nóng, cũng giống như chiếc đồng hồ rơi xuống đất, ai đó lấy chân di đi thì bản thân ta thấy tiếc, thấy đau, vì đó là chiếc đồng hồ của ta. Thân xác cũng vậy, nếu mang vào lò thiêu thì thần thức sẽ thấy rất nóng, đó là sự chấp trước, do tâm chấp trước sinh ra.
Để xử lý tốt việc này, đối với người trước khi mất, chúng ta phải khai thị, nói cho người đó rõ quan niệm về thân, thần thức với thân có thể rời nhau để họ không chấp vào thân, hoặc người đó giác ngộ, họ tự nguyện rằng sau chết sẽ chấp nhận hỏa táng hoặc chúng ta có thể khai thị cho người đó để họ giác ngộ trước khi chết, hoặc khi người đó mất rồi, chúng ta sẽ khai thị cho vong linh, để cho vong linh không chấp trước vào thân đó nữa thì không vấn đề gì cả.
Đây là một việc làm rất quan trọng, bởi vì dân tộc Việt đã từ lâu quen với tập tục chôn sau khi chết, cho nên chúng ta phải giải quyết khâu tư tưởng này trước đối với người sống và đối với vong linh đều phải khai thị. Thì sẽ rất tốt và không có vấn đề gì xảy ra. Nhiều người quan niệm sau khi chết sẽ thấy nóng và về báo mộng thì không phải thế, đó là khi vong linh chấp trước vào thân xác, sau khi được giác ngộ, được hiểu thì sẽ không có vấn đề gì xảy ra.
Đức Phật của chúng ta cũng được các chúng đệ tử đưa đi hỏa táng. Các vị Thánh tăng trước đây cũng hỏa táng, hỏa táng rất sạch sẽ, văn minh, chúng ta không phải lấp xuống, đào lên. Khi hỏa táng, vong linh sẽ không chấp trước vào thân xác, và khi hỏa táng, vong linh rất dễ siêu thoát. Còn khi chúng ta địa táng, xây mồ mả đẹp thì vong linh lại chấp trước vào đó thì sẽ rất khó siêu thoát. Hỏa táng giúp cho người sống xem nhẹ thân này, và thấy được thân này rất giả tạm, chúng ta không bị chấp mắc vào cuộc đời và hơn thế nữa giải quyết được vấn đề đất, người sống sẽ không phải lo thiếu đất.
Chú ý khi đi viếng đám bốc mộ, cải táng
Khi đi viếng đám bố mộ, mọi người nên mặc quần áo chỉnh tề màu đen hoặc xám, xức dầu gió vào các huyệt ấn đường, thiên đột, phong trì v.v ... thắp hương chia buồn xong thì về, không ăn uống nhậu nhẹt...
Nếu phải ra nghĩa trang, tốt nhất nên mang theo người củ tỏi hay quả bồ kết. Một số nơi đặt sẵn ở góc nhà một lò than đốt vỏ bưởi và quả bồ kết để trừ uế khí. Hoặc nếu nhà có vườn rộng thì thường đốt đống lửa ở góc vườn, đặt nồi nước lá bưởi, lá chanh, lá ngũ vị để mọi người rửa, hơ liên tục, hoặc phun tinh dầu sả cho hơi nóng và hương thơm lan tỏa, giúp diệt khuẩn, xua đi tà khí.
Ngoài ra, với những người có con nhỏ, tốt nhất sau khi đi đám bốc mộ về nên hơ qua lửa (cả mặt, tay và vùng thân trước), rửa mặt mũi sạch sẽ, thay quần áo rồi mới bế trẻ.
Chú ý khi cải táng, sang cát
Trong khi cải táng, tục lại có ba điều là tường thụy (tức là mả phát tốt đẹp) mà không cải táng. Một là, khi đào đất thấy có con rắn vàng thì cho là Long xà khí vật. Hai là, khi mở quan tài ra thấy có dây tơ hồng quấn quýt thì cho là đất kết. Ba là, hơi đất chỗ đó ấm áp, trong huyệt khô ráo không có nước hay là nước đóng giọt lại như sữa đều là tốt. Khi nào gặp như thế thì phải lập tức lấp lại ngay
Không thực hiện bốc một sớm khi thi thể chưa được phân hủy hết thịt. Theo tục lệ, sau 3 năm là có thể thực hiện công việc này. Gần đây, do sử dụng các loại thuốc, đặc biệt là các hoá chất điều trị ung thư, thân xác lâu phân huỷ hơn rất nhiều. Có những trường hợp sau 10 năm bốc lên vẫn còn dính thịt tại các khớp xương.
Cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho việc bốc mộ. Chuyện bốc nhầm mộ không phải là hiếm. Do trời tối, thời tiết mưa gió, sức người mỏi mệt, nhiều nấm mộ giống hệt nhau đã gây nên nhầm lẫn. Vì vậy, gia quyến thường dọn cỏ, chặt cây bên mộ từ sáng sớm để thuận tiện cho công việc ban đêm.
Xương cốt không bỏ lung tung mà phải được xếp đúng trình tự vào hộp, các xương phải được lấy đầy đủ không làm qua loa, sau khi bốc mộ phải lấp mộ lại để tránh những người, động vật vô tình sập vào hố nguy hiểm, cũng để bảo vệ môi trường.
