04/06/2021 11:39 View: 36299

Rút tỉa chân hương cuối năm ĐÚNG và chuẩn nhất

Cứ mỗi độ 23 chạp, nhà nhà lại dọn dẹp ban thờ và rút tỉa chân hương để đón năm mới nhiều may mắn. Nhưng động đến ban thờ gia tiên, nhất là bát hương thì không thể làm qua loa đại khái, càng không thể thích gì làm nấy, bởi chỉ cần sai sót nhỏ, gia tiên cũng khó để ngự về. Bài viết này, Tamlinh.org sẽ hướng dẫn các bạn dọn dẹp bàn thờ cơ bản (bao gồm rút tỉa chân hương).

ban tho, lau don ban tho

Xem thêm:

Lễ cúng ông Công ông Táo là bắt đầu cho mùa Tết truyền thống của người Việt. Sau lễ cúng tiễn ông Táo lên chầu Trời các gia đình sẽ tất bật soạn sửa, mua sắm đồ chuẩn bị Tết. Đặc biệt, trong quan niệm của người Việt một nghi lễ quan trọng không kém các lễ cúng thần linh đó là rút tỉa chân hương (rút tỉa chân nhang), lau dọn bàn thờ.

Chọn người lau dọn ban thờ, rút tỉa chân nhang

Trong gia đình, ai cũng có thể rút chân nhang được, song nhiều gia đình cầu kỳ hơn còn chọn người để rút tỉa chân hương (nhang). Tuy nhiên, người được chọn tỉa chân hương phải là người có tâm thành kính nhất, chỉn chu, làm việc cẩn thận thì việc rút tỉa chân nhang sẽ trở nên tốt hơn, suôn sẻ hơn.

Nhiều bạn thắc mắc, vậy ai mới là người tốt nhất để tiến hành việc quan trọng này? Tamlinh.org xin trả lời: Người bao sái nên là đàn ông, gia chủ trong gia đình. Nếu trong nhà neo người / người đàn ông vô thần / người đàn ông hãm không có sự nghiệp thì người phụ nữ có thể thay thế. Dù là ai đi nữa thì cũng phải làm thật cẩn thận và mang tâm kính cẩn.

Trước khi thực hiện việc rút tỉa chân hương, người được chọn cho công việc này nên tắm rửa sạch sẽ rồi mới thực hiện.

Nếu là phụ nữ xin kiêng nếu đến ngày.

Dọn ban thờ vào ngày/giờ nào?

Theo tập tục của từng vùng miền mà ngày rút tỉa chân nhang, lau dọn ban thờ có thể khác nhau. Các cụ xưa thì tục bao sái ban thờ, rút tỉa chân nhang sẽ làm trước lễ ông Công, ông Táo. Tuy nhiên, hiện nay công việc quá bận rộn nên đa phần mọi người vẫn chọn ngay sau lễ ông Công ông Táo (Tức ngày 23 tháng 12 âm lịch), hoặc từ ngày 24 đến ngày 29 âm lịch.

Việc bao sái vào ngày 23 tháng Chạp hoặc sau lễ cúng Táo Quân theo quan niệm dân gian gồm hai ý nghĩa sau:

Ngày 23 tháng chạp là ngày ông công ông táo nên trời. Nên trong gia chung sẽ không còn các vị thần ngự nữa. Khi đó việc bao sái ban thờ sẽ không làm ảnh hưởng đến các vị thánh. Nên việc bao sái phải làm sau khi cúng Táo Quân.
Bao sái vào ngày 23 tháng chạp cũng là dọn dẹp, lau chùi để chuẩn bị việc cúng cấp cho những ngày Tết sắp tới.

Lựa chọn thời điểm sẽ phụ thuộc vào phong tục của các vùng miền, không có đúng hay sai và tiêu chuẩn cụ thể. Nếu bao sái ban thờ, tỉa chân nhang ngay sau lễ cúng Táo Quân thì gia chủ hãy cúng Táo Quân trước 12h trưa ngày 23 tháng chạp. Khi cúng thì xin phép các ngài được lau chùi và dọn dẹp ban thờ. Sau khi hóa vàng mã là gia chủ có thể tiến hành bao sái ban thờ.

Thời gian tốt nhất

Thời gian tốt nhất để tiến hành bao sái ban thờ, tỉa chân nhang là từ 8 giờ đến 11giờ 55 trưa hoặc 1 giờ đến 5h55p chiều tối.
Nên tránh 1-12 giờ trưa và sau 6 giờ tối

Lau dọn ban thờ như thế nào?

Bước 1: Chuẩn bị đồ lễ

Trước khi lễ lau dọn nhà cửa sạch sẽ, chuẩn bị đĩa hoa quả tuỳ tâm (trước cúng sau xin lộc nên cúng gì cũng được)
10 bông cúc vàng chia làm 2 bình cắm 2 bên (không có 2 bình thì 1 bình 5 bông cũng được)

Chuẩn bị dung dịch bao sái ban thờ

Rượu trắng và 1 củ gừng để vỏ giã nát + khăn sạch (giã gừng và đổ rượu vào, ngâm khăn vào rượu ít nhất 30' trước khi lau dọn)
Nước cánh hoa hồng vàng ( tiếp lộc ): Mua 5 bông hồng vàng, tách cánh. Thả vào bát. Đổ nước sạch vào ngâm 30'. Nước cánh hoa hồng vàng dùng lau sau khi đã lau bằng rượu gừng. Để bàn thờ thêm thơm mát. Thêm lộc tài. Nước cánh hoa hồng vàng cũng được dùng để lau ban thờ Phật trong trường hợp gia chủ kiêng không lau bằng rượu gừng.
Nếu không chuẩn bị được rượu gừng và nước cánh hoa hồng vàng, bạn có thể dùng nước ngũ vị hương bán sẵn ngoài hàng.

Trong trường hợp bạn muốn lau dọn toàn bộ các vật dụng hay di ảnh trên bàn thờ, cần có một chiếc bàn rộng, bên trên trải vải hay giấy đỏ để khi hạ xuống lau chùi thì đặt lên trên. Còn nếu chỉ rút tỉa chân hương thì không cần thiết.

Bước 2: Xin phép

Thắp một nén hương, khấn xin phép gia tiên / các quan thần linh / thần tài
Thông báo xin được dọn dẹp bàn thờ xin các Ngài tạm lánh sang một bên để thực hiện việc dọn dẹp
Đợi hương tàn thì bắt đầu dọn.

Sau khi đã chuẩn bị dung dịch lau dọn, thắp hương xin phép thì chúng ta dùng 1 lốc khăn mới(khăn chưa dùng làm gì bao giờ). Thấm vào dung dịch rồi lau bàn thờ, lau lại bằng khăn khô.

Nếu muốn dùng nhiều loại dung dịch vừa tẩy uế vừa tiếp lộc thì nhớ thứ tự :

Rượu gừng tẩy uế > khăn khô lau lại > nước hoa hồng vàng tiếp lộc > khăn khô lau lại

Bài khấn xin lau dọn ban thờ

Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!

Con lạy 9 phương Trời, 10 phương chư Phật, chư Phật 10 phương.
Con kính lạy Đông Phương Giáo Chủ
Con kính lạy Đức Bồ tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh
Con xin tấu lạy vua cha Ngọc Hoàng thượng đế, Hoàng thiên hậu thổ, ngũ phương ngũ thổ long mạch thổ thần đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Tín chủ con là:................…Ngụ tại:…...........
Con xin tấu lạy vong linh các cụ gia tiên cửu huyền thất tổ, bà tổ cô và các bà cô các đời, ông mãnh, cô bé đỏ, cậu bé đó dòng họ ... (họ nhà bạn là gì thì thêm vào) tại…… (nhà ở đâu, quê ở đâu thì thêm vào).

Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp (hoặc 30 tháng Chạp...hoặc ngày nào đó vào cuối tháng), Chúng con xin phép được bao sái lại bàn thờ gia tiên, để sạch sẽ ban thờ cho việc thờ cúng được trang trọng khang trang, con kính mong chư vị Phật Thánh, các cụ gia tiên tiền tổ, bà tổ cô, ông mãnh, cô bé, cậu bé tại gia của họ ... chấp thuận cho con được bao sái lại ban thờ ạ.

Nam mô a di đà phật
Nam mô a di đà phật
Nam mô a di đà phật

Cho những bạn chỉ rút tỉa chân nhang

Lấy khăn sạch đã ngâm rượu gừng lau một vòng quanh bàn thờ

Lưu ý do bạn chỉ rút tỉa chân hương nên khi lau những nơi để tượng thần hay bài vị hay lau bát hương thì cần phải giữ cho cố định
Nên chuẩn bị một bát rượu gừng, ngâm một tay vào rửa sạch, sau đó lấy tay đó giữ cố định vị trí đồ đạc, tay còn lại cầm khăn sạch lau xung quanh, chỉ lau hờ thôi để không xê dịch.

Tuyệt đối không đổ úp ngược bát hương xuống.
Tuyệt đối không để bát hương xuống đất hay sàn nhà.
Nếu tro quá đầy có thể dùng 1 cái thìa sạch ( thìa mới mua ) múc bớt tro ra.

Lấy khăn đã thấm rượu gừng hay nước hoa hồng vàng lau sạch bát hương. Cả xung quanh cả đáy.

Lau từ từ từng góc hay từng món một, nếu không thể làm thì xin chỉ lau xung quanh bàn thờ, ở những nơi không có đồ là được rồi. Tuỳ từng vùng miền mà có nơi kiêng động vị trí có nơi không kiêng gì, tuy nhiên, phần lớn mọi người vẫn kiêng nên chúng mình cũng kiêng, không làm xê dịch đồ trên ban thờ nhé.

Trong trường hợp lỡ tay xê dịch, bạn cần chuyển lại đúng vị trí cũ và khấn tạ lỗi như phần khấn ở trên.

Để lại bao nhiêu chân hương sau rút tỉa?

“Trong thuyết âm dương lưỡng hợp, số lẻ tượng trưng cho cõi dương, số chẵn tượng trưng cho cõi âm. Số dương nhỏ nhất là 1, số âm nhỏ nhất là 2, cộng hai số nhỏ của âm và dương bằng 3 (1 + 2 = 3). Đây là con số tượng trưng cho sự hòa hợp giữa âm và dương, là sự phát triển bền vững trường tồn, may mắn, thuận lợi. Trong đó, bội số của 3 là 9, tượng trưng cho đỉnh cao hạnh phúc, an lành viên mãn.

Sau khi lau dọn sơ qua, lấy 2 tay ( XIN CHÚ Ý LÀ 2 TAY ) rút tỉa từng chân hương 1 cho tới khi chân hương còn số lẻ 1 / 3 / 5 / 7 / 9 /11/ 13.. Thường tốt nhất là 3 và 5 và 13

Chỗ chân hương rút ra để lên bàn có phủ vải / giấy đỏ, sau đó hoá hết chân hương đó đi, tro tàn gom lại thả ra sông có dòng chảy (xin lưu ý là sông có dòng chảy, sông không dòng kiểu sông Tô Lịch xin đừng thả). Cần lưu ý, tuyệt đối không được vứt chân hương hoặc các đồ thờ cúng khác vào thùng rác hoặc nơi ô uế.

Sau đó lấy khăn sạch khô lau dọn tàn từ chân hương cũ rơi xuống, rồi dùng khăn ngâm rượu gừng lau lại một lần là hoàn thành việc rút tỉa chân nhang, nếu có nước cánh hoa hồng vàng thì lau lại lần nữa rồi lau khô là xong.

Sau khi rút chân nhang xong chúng ta có thể thắp hương thỉnh các Ngài về, báo cáo con đã xong việc - điều này không bắt buộc.

Văn khấn thỉnh

Sau khi lau dọn ban thờ và tỉa chân nhang sạch sẽ, quý vị bày biện đồ thờ lại như cũ. Sau đó thắp 3 nén nhang và khấn như sau:

Con lạy 9 phương trời, Con lạy 10 phương đất. Con kính lạy chư Phật 10 phương.
Con kính lạy Đông Phương Giáo Chủ.
Con kính lạy Đức Bồ tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
Con kính lạy quan đương niên, đương cảnh, quan hành khiển, thần binh.
Con kính lạy các Ngài ngũ phương, ngũ mạch, tài thần, táo quân.

Tín chủ con là:...............Cư trú tại:...................

Hôm nay Tân niên xuân tiết, ngày lành tháng tốt. Con chọn được thời hoan khắc hỷ để bao sái, sái tịnh lại ban thờ. Nay việc dương đã tròn, cung thỉnh các vị các ngài hồi vị hương án cho con được tiếp tục phát tâm thờ phụng cốt vị.

Năm cũ lộc tài con xin tạ
Năm mới lộc mới con mong cầu.

Xin các vị các ngài độ cho tấm lòng thành, phù cho gia chủ con được an bình, thuận lợi. Xuất hành đi đến nơi về đến chốn. Cuộc sống duyên lành mang tới, điều dữ mang đi. Tài lộc đủ đầy, việc dương thăng tiến.

Tâm trần con có. Lễ trần con dâng. Nếu âm điều con có thiếu sót, kính xin các ngài và toàn thể gia tiên nội ngoại đại xá và chở che cho toàn gia chúng con.

Cúi Mong các vị các ngài, gia tiên tiền tổ linh thiêng giáng hạ, chúng con xin kính thành cẩn cáo.
Con Nam Mô A Di Đà Phật ( 3 lần )

Cho những bạn muốn lau dọn toàn bộ bàn thờ

Cần chuẩn bị bàn to và cao, phủ vải hoặc giấy đỏ, hạ đồ thờ cúng ( bài vị, bát hương, di ảnh, bình hoa, chén nước ..vv.. xuống rồi để ngay ngắn toàn bộ đồ thờ cúng lên bàn)

Dùng khăn ngâm rượu gừng lau toàn bộ bàn thờ.
Nếu có thờ Phật hay các quan thần linh thì lau đồ thờ cúng tượng / ảnh Phật / đầu tiên bằng khăn sạch ngâm nước (không dùng khăn ngâm rượu)
Nếu lau ảnh / bài vị tổ tiên dùng một khăn sạch ngâm nước ấm để lau. Tuyệt đối không lau đồ thờ cúng tổ tiên trước nếu có thờ Các Quan hay Thờ Phật.
Lau xong có thể rút chân nhang như trên nếu bát nhang đầy.
Nếu không thì lại an vị từng đồ cúng lên dần.

Lưu ý: Khi hạ vật dụng cúng xuống không được để lăn lóc mà nên để kính cẩn ra từng chỗ riêng biệt

Lưu ý ngoài lề:

Nếu nhà có ban thờ Phật, tượng Phật, ảnh Phật xin lưu ý:

Không dùng rượu để lau mà nên dùng khăn thấm nước sạch đã được ngâm cánh hoa hồng vàng để lau.
Nếu không có thì nước ngũ vị hương hay nước trắng bình thường cũng được
Tuyệt đối không lau bằng rượu

Một vài lưu ý nhỏ:

Nên giữ lại 1/3 thổ vị (đất cát bên trong bát hương) không thay toàn bộ.
Nên giữ lại 3 chân hương năm cũ.
Con gái mới lập gia đình trong năm không bao sái bát hương cha mẹ đẻ.
Con trai mới cưới vợ trong năm không bao sái bát hương gia đình cha mẹ vợ.
Người làm không bao sái bát hương cho gia chủ.
Gia chủ không bao sái bát hương cho chùa, tự, đình, miếu.
Khi bao sái không nên ngồi xổm, mặc quần cụt, cởi trần, miệng ngậm thuốc, nhai đồ ăn.

Nhìn chung việc dọn dẹp bàn thờ bảo khó thì khá khó, bảo đơn giản thì rất đơn giản, nhưng quan trọng nhất vẫn là thành tâm. Việc dọn dẹp nên làm liền mạch, đừng dọn 5 phút rồi lại check điện thoại 10 phút, rồi lại dọn tiếp, như thế không tốt chút nào, có khi còn bị các cụ phạt vì bất kính.

Quan trọng nhất vẫn là chữ Tâm.

Xem thêm:

Tamlinh.org