Nếu như tiệc đầy tháng là 1 buổi lễ quan trọng, đánh dấu sự hiện diện cũng như chào đón thành viên mới của gia đình thì lễ thôi nôi cho bé lại là cột mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển của con. Dân gian vẫn gọi là “ngày bé có tuổi”.
Lễ cúng thôi nôi là gì?
Lễ thôi nôi cho là một trong các lễ có vai trò rất quan trọng cuộc đời của mỗi người. Lễ này là nghi thức thông báo với người thân, bạn bè biết được bé đã tròn 1 năm tuổi và bắt đầu 1 cuộc sống mới, sẽ trải qua các quá trình trưởng thành tương tự như những người khác.
Từ thôi nôi trong dân gian có ý nghĩa là dừng lại, bỏ lại cái nôi, cái giường nhỏ để bé có thể nằm ngủ ở cái giường lớn hơn. Điều này cũng có ý nghĩa, bé đã lớn hơn, đã bước những bước đi chập chững đầu đời.
Đây cũng là nghi lễ quan trọng, đánh dấu một bước ngoặt mới trong cuộc đời của mỗi đứa trẻ. Vì thế việc chuẩn bị lễ rất được coi trọng.
Vậy nên cúng thôi nôi vào buổi sáng hay chiều ?
Trong các tài liệu về tử vi luôn đề cập rằng: ngày tốt không bằng giờ tốt, tháng tốt không bằng ngày tốt, năm tốt không bằng tháng tốt
Do đó tổ chức đầy năm sáng hay chiều không quan trọng, mà điều các ông bố bà mẹ cần chú ý chính là giờ nào tốt cho con. Ba mẹ cúng đầy năm cho bé vào giờ không xung khắc mang con và cần phê chuẩn cả tính cát hung trong mỗi việc.
Tuy nhiên để chính xác hơn, ba mẹ có thể lựa giờ theo cung hoàng đạo.
- Giờ theo cung hoàng đạo là giờ phải được mọi người dùng để tính toán giờ cúng viếng.
- Nói đơn thuần hơn là ba mẹ chọn giờ cúng hợp tuổi với con. Ví dụ con tuổi Mẹo thì buộc phải mua giờ Hợi hoặc giờ Mùi.
Trên lịch sở hữu ghi rõ 6 giờ hoàng đạo mỗi ngày. Theo ấy bố mẹ có thể xác định giờ hoàng đạo cho con 1 cách dễ dàng. Gia đình có thể dựa vào Vòng Tam Hợp.
Những lễ vật cần có trong mâm cúng thôi nôi
Mâm cúng ngoài sân
Cũng tương tự mâm cúng ở lễ đầy tháng, trong mâm cúng thôi nôi không thể thiếu các lễ vật như chè, xôi, gà hoặc vịt luộc. Các lễ vật này dùng để cúng bà Mụ – Ông Mụ theo tín ngưỡng dân gian.
Bên cạnh đó, một số gia đình với mong muốn con cái sau này sẽ đủ đầy ấm no nên bày biện thêm cả heo quay. Đi cùng với một con lợn quay còn có thêm các lễ vật được tính theo số lẻ, chẳng hạn: 5 bát cháo nhỏ, 1 tô cháo lớn, 1 dĩa thịt luộc hoặc lòng lợn, 1 dĩa rau sống, 1 dĩa trái cây, 1 ly rượu trắng, 1 tách trà. Cùng với đó còn phải kể thêm các dụng cụ khác như nhang, đèn và một con dao cắm trên mình con lợn quay.
Mâm cúng trong nhà
Các vật phẩm trong mâm cúng có thể được dùng theo tập quán của mỗi vùng miền khác nhau. Trên mâm cúng sẽ có 12 chén chè, xôi để dùng mời 12 bà Mụ; 1 con gà hoặc vịt luộc với 3 chén cháo nhỏ cùng 1 tô cháo lớn dùng để mời 3 ông Mụ.
Các nghi thức và lời khấn trong nghi lễ thôi nôi
Sau khi chuẩn bị đầy đủ các lễ vật, người lớn trong nhà sẽ thực hiện các nghi thức cúng như sau:
1. Nghi thức cúng đất đai diên địa, thổ công thổ chủ:
Người lớn trong nhà thắp nhang, bái lạy và đọc lời khấn:
“Hôm nay, ngày (mùng)… tháng… (âm lịch), gia đình cháu (nêu họ tên)… bày làm mâm lễ vật, trước cung thỉnh đất đai diên địa, thổ công thổ chủ trước về chứng minh nhận lễ mừng cho cháu (… ) tròn một năm tuổi, sau tiếp tục phù trợ cho cháu (tên… ) khỏe mạnh, chóng lớn, ngoan hiền, phù trợ cho gia đình luôn ấm no, hạnh phúc… ”.
2. Nghi thức cúng Thành Hoàng bổn cảnh; Cửu Huyền thất tổ và ông bà:
Nghi thức này thực hiện giống nghi thức trên với lời khấn tương tự, chỉ thay đổi danh xưng các vị cần khấn cầu cho phải phép.
3. Nghi thức làm “ba tuần rượu, một tuần trà”
Cũng không khác hai nghi thức trên, người lớn tiếp tục thắp nhang và khấn vái.
4. Nghi thức đoán vận mệnh
Sau khi “ba tuần rượu, một tuần trà” kết thúc, em bé sẽ được đưa đến một khay đồ vật gồm 12 món tượng trưng cho các nghề nghiệp của xã hội bao gồm công, nông, ngư, thương,…
Chẳng hạn, bạn có thể bày trên khay các vật dụng như nắm xôi, cái lược, tập viết, sách, kéo, búa, bao tiền,…
Nếu bé cầm vật gì lên trước trong số các món được bày trước mắt thì sau này bé sẽ theo nghề ấy mà phát triển như quan niệm của dân gian từ bao đời nay.
Ý nghĩa các đồ vật mà bé chọn trong lễ thôi nôi
- Quyển sổ, vở, bút viết: Gắn liền với những nghề như nhà văn, nhà báo, viết kịch,…
- Ống nghe: Bé thích thú khi chọn món món đồ chơi này thì sau này rất có thể bé sẽ chọn nghề bác sĩ, dược sĩ, y tá,…
- Máy tính: Bé sẽ làm trong lĩnh vực tài chính, kinh doanh, ngân hàng, kế toán,…
- Máy bay, ô tô: Tương lai bé thể là tài xế, phi công.
- Bộ đồ dùng nhà bếp: Nếu bé chọn món đồ chơi này thì chắc hẳn sau khi lớn lên bé sẽ là một đầu bếp hoặc các công việc liên quan đến ẩm thực.
Tamlinh.org (tổng hợp)
